W pierwszej nasza ocena pozostaje bez zmian: brak jest jakichkolwiek dowodów, aby białe krzyże na ukraińskich pojazdach wojskowych miały cokolwiek wspólnego z symboliką nazistowską. Część druga dotyczy stosowania tak zwanego Balkenkreuza, krzyża używanego przez Wehrmacht. Sami Ukraińcy przyznali, że przypadki malowania tego
Chrzcząc dziecko dobrze wiemy, że ta czynność istotnie wpływa na jego życie chrześcijańskie i daje mu prawo do nabycia innych sakramentów. Zdajemy sobie sprawę, że Chrzest oczyszcza z grzechu pierworodnego i włącza dziecko do wspólnoty Kościoła. Jednak z reguły nie zastanawiamy się, co oznaczają poszczególne znaki podczas ceremonii Chrztu. Ważną czynnością, do której często nie przywiązujemy wagi jest kreślenie znaku krzyża na czole dziecka, najpierw przez kapłana, a później przez rodziców i chrzestnych. Symbolika znaku krzyża Krzyż w wierze katolickiej jest najświętszym znakiem spośród innych i najważniejszym symbolem liturgicznym. Poprzez śmierć Chrystusa na krzyżu, stał się on znakiem zwycięstwa i miłości. Ma także szczególne znaczenie podczas Chrztu świętego. Oznacza bowiem łaskę odkupienia, jaką Chrystus nabył dla ludzi przez swoją śmierć krzyżową. Czynionym znakiem krzyża także „naznacza się" dziecko pieczęcią Chrystusa. Oznacza to, że od tej pory dziecko do Niego należy. Zaczyna swe życie w Chrystusie. Jak było dawniej Dawnym zwyczajem chrześcijan było także robienie znaku krzyża na różnych osobach i przedmiotach w celu obrony ich przed demonami i umocnienia w wierze. Kreślenie tego znaku podczas Chrztu ma swoją tradycję od pierwszych wieków chrześcijaństwa, gdy do tego sakramentu przystępowali z reguły ludzie dorośli. Na czole kandydata do Chrztu, zwanego katechumenem, czyniono znak krzyża i odmawiano odpowiednią modlitwę. Oznaczało to, podobnie jak dziś, stanie się chrześcijaninem, uczniem Chrystusa. W praktyce wygląda to tak, że po dokonaniu aktu Chrztu, kapłan w imieniu wspólnoty oznacza dziecko kreślonym znakiem krzyża, a następnie mówi: „Po mnie wy, rodzice i chrzestni, naznaczcie wasze dziecko znakiem Jezusa Chrystusa, naszego Zbawiciela”. Rodzicie i chrzestni czynią kciukiem ten znak na czole chrzczonego. Czoło bowiem jest najbardziej widocznym i najdostojniejszym miejscem.
Symbolika krzyża harcerskiego. Krzyż harcerski wzorowany jest na orderze Virtuti Militari, który przyznawany jest za szczególne męstwo i oddanie w służbie ojczyźnie. Dewizą krzyża harcerskiego jest łacińska maksyma per aspera ad astra (przez ciernie do gwiazd). Widoczne na krzyżu harcerskim elementy mają swoją symbolikę: Opis hasłowy znaczenia wybranych określeń liturgicznych oraz niektórych słów, których używamy w kościele, ale nie zawsze wiemy co precyzyjnie oznaczają. Ablucja - z łac. obmycie. W liturgii występuje obmycie: palców, głowy, stóp, kielicha (puryfikacja). Aklamacja - (od łac. clamo - wzywam) krótki zwrot melodyczny, śpiewany podczas Mszy, lub na nabożeństwie przez wiernych: "Alleluja", "Amen", "I z duchem Twoim"; aklamacja włącza wiernych do czynnego udziału w liturgii. Alba - (łac. albus - biały) długa, biała spodnia szata liturgiczna (kapłana i służby liturgicznej w czasie liturgii), symbolizująca łaskę chrztu św. Alleluja - (od hebr. czasownika w trybie rozkazującym: hallelu-Jah(we) oznacza: chwalcie Jahwe, chwalcie Pana. Stanowi ona radosną aklamację, śpiewaną przez kantora (psałterzystę) lub scholę we Mszy przed Ewangelią we wszystkich okresach poza Wielkim Postem. Aklamację tę powinno się koniecznie śpiewać - gdy nie jest śpiewana należy ją opuścić. Aklamacja Alleluja jest szczególnie wyeksponowana w liturgii w okresie Wielkanocnym. Ambona - miejsce do czytań biblijnych oraz wygłaszania homilii (kazań), dziś najczęściej pulpit zwany ambonką usytuowany w prezbiterium. Amen - termin hebrajski, który w Piśmie Świętym stanowi formułę uroczystego potwierdzenia i akceptacji. "Niech tak się stanie", "Tak rzeczywiście jest". Jest to jedna z najczęściej używanych w liturgii rzymskiej aklamacji. Słowo to jest często wypowiadane w kościele. Mówimy je przy zakończeniu modlitwy, znaku krzyża, czy przyjęciu Komunii świętej. Tłumacząc dosłownie ten wyraz otrzymamy: "Niech się stanie" lub "z pewnością". Ponieważ słowo to wyraża zgodę lub potwierdzenie, należy wypowiadać je bardzo wyraźnie i z uwagą. Pan Jezus, gdy chciał coś ważnego powiedzieć, zaczynał od słowa "amen". Mówił wtedy dwa razy: "amen, amen mówię wam...", a na język polski przetłumaczono ten zwrot: "Zaprawdę powiadam wam...". Kiedy mówimy "amen" wyrażamy naszą zgodę lub potwierdzamy słowa modlitwy, którą skierowaliśmy do Boga. Anioł - (łac. angelus) istota duchowa, stworzona przez Boga, obdarzona wolną wolą, rozumem i całkowitym poznaniem. Aniołowie są posłańcami Bożymi, mają swój udział w historii zbawienia. Anioł Pański - (łac. Angelus Domini) modlitwa odmawiana rano, w południe i wieczorem dla uczczenia Wcielenia Bożego i macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny. Antyfona - werset często zaczerpnięty z Psalmów lub innych ksiąg Pisma Świętego, śpiewany przez chór na przemian z wiernymi, lub przez jeden chór na przemian z drugim. Antyfony zwykle podkreślają obchodzone właśnie święto liturgiczne, lub bieżące czytania biblijne. Apokalipsa - ostatnia księga, zamykająca Nowy Testament, zawiera proroctwa dotyczące rzeczy ostatecznych - eschatologicznych. Jej autorem jest św. Jan Ewangelista, stąd też nazywana jest Objawieniem (św. Jana). Powstała na wyspie Patmos ok. 95-100 r. n e. Archidiecezja - jednostka terytorialna administracji kościelnej, na czele której stoi arcybiskup. Aureola - symboliczne koło otaczające głowy przedstawianych postaci świętych. Baldachim - ozdobny daszek lub ozdobna osłona z materiału nad godnymi czci miejscami i osobami, przede wszystkim jako osłona niesiona nad Najświętszym Sakramentem. Bałwochwalstwo - jest to oddawanie czci, przedmiotom, bożkom, posągom, zwierzętom. Określa też bezkrytyczne, ślepie uwielbienie czegoś lub kogoś. Biret - nakrycie głowy duchownych katolickich. Celibat - stan bezżenny, ślub czystości. Credo - wyznanie wiary (łac. credo = wierzę). Czyściec - stan, w którym człowiek zmarły w stanie łaski uświęcającej oczyszcza się po śmierci z nieodpokutowanych na ziemi win grzechów ciężkich, powszednich i wszelkich niedoskonałości. Jest to już stan zbawionych. Czytanie (lekcja) - w odniesieniu do liturgii to nie tylko odczytanie fragmentu Pisma św. w ramach liturgii słowa, ale także sam czytany podczas Mszy czy nabożeństwa. Dary Ducha Świętego - łaski otrzymywane podczas sakramentu bierzmowania, umacniające nas do mężnego wyznawania wiary i do postępowania według jej zasad. Są to: mądrość, rozum, rada, męstwo, umiejętność, pobożność, bojaźń boża. Dekalog - (gr. deka - dziesięć, logos - słowo, dekalog: "dziesięć słów") nazwa dziesięciu przykazań Bożych, przekazanych przez Boga Mojżeszowi na górze Synaj. Zawiera dziesięć zasad którymi powinien kierować się chrześcijanin, gdyż są one podstawą jego życia w duchu Chrystusa. Dewocjonalia - przedmioty służące do odprawiania kultu religijnego. Diecezja - podstawowa cześć administracyjna i formacyjna Kościoła, powierzona biskupowi i podległym mu prezbiterom, który jest za nią odpowiedzialny bezpośrednio przed papieżem. Dogmat - w Kościele Katolickim jest to prawda, fakt nie podlegający dyskusji i wątpliwości. Wiele rzeczywistości naszej wiary jest niemożliwych do udowodnienia naukowego. Odwołują się one do wiary i dzięki niej muszą zostać niepodważalnie przyjęte. Duch Święty - (łac. Spiritus Sanctus) trzecia obok Ojca i Syna, osoba Trójcy Świętej. Umacnia i ożywia Kościół. Dodaje człowiekowi sił i zdolności (patrz Dary Ducha Świętego i bierzmowanie). Jest Pocieszycielem (Parakletem - gr. para-kaleo - wzywam), posłanym Kościołowi jako pierwszy dar po zmartwychwstaniu Chrystusa, w dniu Zesłania Ducha Świętego Dusza - (łac. anima) człowiek jest jednością duszy i ciała. Dusza jest nadprzyrodzonym duchem działającym w człowieku. Mówi do nas poprzez sumienie i jest niematerialna oraz nieśmiertelna. Dyspensa - decyzja hierarchii kościelnej, która zwalnia wiernego od wykonywania obowiązku nałożonego przez prawo kościelne. Egzorcyzm - obrzęd liturgiczny mający na celu uwolnienie człowieka, rzeczy, lub miejsca od działania złego ducha. Ekscelencja - tytuł honorowy, zwrot grzecznościowy należny w Kościele biskupom. Ekskomunika - potocznie nazywana klątwą. Pozbawia uczestnictwa w życiu Kościoła - korzystania z sakramentów. Ekskomunikę zaciąga się poprzez: naruszenie tajemnicy spowiedzi, profanacji ciała i krwi pańskiej, przymusu fizycznego wobec papieża (i biskupa) a także za herezję. Ekumenizm - określa ogół działań teologicznych i duszpasterskich zmierzających do przywrócenia utraconej jedności wszystkich chrześcijan w jednym Kościele Jezusa Chrystusa. Encyklika - najwyższej rangi pismo papieskie skierowane do całego Kościoła, a od pontyfikatu Jana XXIII do wszystkich ludzi dobrej woli. Tytuł encykliki pochodzi zawsze od pierwszych jej wyrazów (incipit). Episkopat - a) inaczej sakra biskupia, najwyższy stopień święceń, b) ogół hierarchów kościelnych danego państwa. Epistoła - inna nazwa drugiego czytania we Mszy; zazwyczaj z listów apostolskich Nowego Testamentu. Eucharystia - uczta ofiarna Jezusa Chrystusa, która z Jego woli powtarzana jest codziennie przez chrześcijan całego świata na "Jego" pamiątkę. Obok chrztu jest to podstawowy sakrament w życiu Kościoła. Eutanazja - wspomagane samobójstwo, zazwyczaj dotyczy ludzi starszych lub śmiertelnie (terminalnie) chorych. Moralnie jest niedopuszczalna i w wielu krajach zakazana. Ewangelia - (gr. ewangelia: Dobra Nowina) w Piśmie Świętym oznacza głoszenie wieści o zbawieniu wiecznym. Kościół potwierdza dzisiaj autentyczność czterech Ewangelii: Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Pierwsze trzy nazywamy synoptycznymi (gr. synopsis - podobne, pasujące), gdyż są bardzo podobne, zaś ewangelia Jana jest niesynoptyczna. Ewangeliarz - jest uroczystą, zdobioną, księgą liturgiczną zawierającą wyłącznie Ewangelie czytane podczas Mszy św. w porządku tygodniowym, niedzielnym i świątecznym. Exultet - uroczysty śpiew o Paschale, tej świecy, która symbolizuje Jezusa Chrystusa Zmartwychwstałego. Nawiązuje także do słupa ognia, który prowadził Izraelitów przez pustynię, oraz do światła wiary, które w momencie chrztu świętego zapala się w człowieku. Ogień i światło są bardzo nośnymi symbolami, dlatego tych odniesień jest z pewnością więcej. Genesis - nazwa Księgi Rodzaju. Gloria - Hymn "Chwała na wysokości Bogu" - uroczysta pieśń sławiąca Boga, doksologia. W czasie Eucharystii śpiewana w święta i uroczystości. Godzinki - nabożeństwo ku czci Matki Bożej. Składają się z hymnów, modlitw i antyfon. Podzielone na siedem części (wg starego brewiarza) jutrznia, pryma, tercja, seksta, nona, nieszpory i kompleta. Sławią Matkę Bożą jako Królową świata, matkę ludzi, wspomożycielkę i orędowniczkę. Gorzkie Żale - nabożeństwo pasyjne, odśpiewywane w niedziele wielkiego postu. Odznaczają się prostotą i serdecznym współczuciem dla cierpień Jezusa i Maryi. Gromnica - świeca poświęcona w dzień Ofiarowania Pańskiego, stawiana przy konającym, a także ustawiana w okiennicach w czasie burzy - jest wyrazem wiary w Opatrzność, chroniącą nas przed niebezpieczeństwami. Grzech - świadome i dobrowolne przekroczenie Bożych przykazań. Odejście od Boga, zaprzeczenie wiary. Grzechy dzieli się na lekkie (powszednie) i ciężkie (śmiertelne). Istnieje także pojęcie grzechów wołających o pomstę do nieba. Habit - strój zakonny, składa się głównie z sukni przepasanej cingulum, kaptura będącego uzupełnieniem sukni, płaszcza narzucanego na habit. Często nosi się także szkaplerz, bądź medalion z wizerunkiem świętego założyciela. Herezja - rozłam w Kościele spowodowany przez poważne i z uporem podtrzymywane błędy w wierze. Są to zarówno poglądy różne od ustalonej nauki Kościoła, jak i wynikające z nich ruchy. Homilia - jest to słowo kapłana skierowane do wiernych na tle usłyszanych czytań biblijnych. Homilię może wygłaszać także diakon, ale nigdy człowiek świecki. Hosanna - posiada podwójne znaczenie: stanowi wołanie o pomoc, jak również zbawienie. Hostia - (łac. hostia - krwawa ofiara) opłatek przeznaczony do konsekracji i wystawienia publicznego. Hymn (z greckiego hymnos = pieśń pochwalna) - uroczysta i podniosła pieśń pochwalna o apostroficznym charakterze wypowiedzi, komponowana na cześć Boga, szczególnej osoby, wydarzenia, ojczyzny (kraju), a także idei. Znanym polskim hymnem jest "Hymn do miłości ojczyzny" stworzony przez Ignacego Krasickiego. Ma swoją odmianę liturgiczną śpiewaną w czasie nabożeństw. IHS - to skrót, monogram imienia własnego Chrystusa, wyrażony literami greckimi (jota, eta, sigma) i odczytywany nie jako I-Ha-Es, lecz: JES. INRI - skrót łacińskich słów: Iesus Nazarenus Rex Ivdaorum - Jezus Nazarejczyk Król Żydowski, umieszczony na krzyżu nad głową ukrzyżowanego Chrystusa, w jęz. greckim, hebrajskim i łacińskim (por. J 19,20). Insygnia - (łac. signum - znak, oznaka) oznaka jakiejś władzy, święceń, urzędu. Np. insygnium władzy kapłańskiej jest stuła i ornat. Jałmużna - jedna z form religijnego samodoskonalenia się (pokuty). Polega na oddaniu z serca materialnego daru potrzebującemu. Jasełka - przedstawienie teatralne, którego treść stanowią zdarzenia związane z Bożym Narodzeniem. Jutrznia - w kościele katolickim pierwsza część Liturgii Godzin odmawianej o wschodzie Słońca. Częstym zwyczajem jest łączenie jutrzni razem z wezwaniem lub godziną czytań. Kalendarz liturgiczny - zawiera informacje dotyczące poszczególnych dni liturgicznych w ciągu roku. Hierarchizuje wspomnienia, święta i uroczystości. Kalendarz liturgiczny do użytku praktycznego tzw. Ordo precyzuje o jakiego danego dnia należy użyć formularza Mszy św. dając wykaz koloru szat lit. wspomnień, oraz pieśni. Kalwaria - miejsce śmierci Chrystusa, a także z rozmachem budowane drogi krzyżowe w różnych miejscach świata licznie nawiedzane przez pielgrzymów. Kanonik - członek kapituły katedralnej. Kapa - długa sięgająca do stup zarzucana na ramiona i spięta na piersi szata liturgiczna. Używana podczas procesji i nabożeństw. Bogato zdobiona. Kapelan - ksiądz zajmujący się duszpasterstwem przy kaplicy (stąd nazwa), jakiejś grupie wiernych (np. kapelan szpitalny, więzienny). Kaplica - z łac. capella - mały kościół, miejsce z ołtarzem przeznaczone do odprawiania Mszy św. Istnieją kaplice wewnętrzne - w kościołach, domach zakonnych, instytucjach, a także zewnętrzne, wolno stojące. W przeciwieństwie do kościołów Msze św. odprawia się w nich okolicznościowo. Kardynał - najwyższa godność w Kościele po papieżu, których to wybiera według własnego uznania. Kardynałowi przysługują czerwona sutanna oraz piuska, tytularny kościół w Rzymie, prawo do uczestniczenia w konklawe oraz tytuł eminencji. Kardynałowie tworzą kolegium kardynałów. Katafalk - miejsce, specjalne podwyższenie przeznaczone do ustawienia trumny w czasie Mszy św. pogrzebowej. Nieraz bogato zdobiony. Katakumby - znajdujące się pod powierzchnią ziemi cmentarze, związane z chrześcijaństwem prześladowanym, za czasów cesarstwa rzymskiego. Najczęstsze katakumby spotykamy właśnie w Rzymie (np. katakumby św. Kaliksta, gdzie pochowano św. Tarsycjusza). W katakumbach zasadniczo nie odprawiano Eucharystii - nie było to też zwyczajowe miejsce spotkań chrześcijan. Katecheza - nauka religii. Katechizm - podręcznik przedstawiający w sposób uporządkowany całokształt nauki chrześcijańskiej wiary. Katechumen - osoba dorosła przygotowująca się do przyjęcia chrztu św. Katechumenat - określenie katechezy przeznaczonej dla osób dorosłych przygotowujących się do przyjęcia chrztu św. Katedra - (od gr. cathedra - podwyższenie) w pierwotnym znaczeniu oznacza krzesło, w chrześcijaństwie tron biskupi. Od X wieku mianem katedry określa się rezydialny kościół biskupa - matkę wszystkich kościołów w diecezji. Kazalnica - inaczej ambona; miejsce głoszenia kazania. Kazanie - część liturgii słowa w której duchowny, kaznodzieja objaśnia naucza lud zgodnie z zasadami magisterium Kościoła. Kaznodzieja - duchowny wygłaszający kazanie. Klasztor - obiekt użyteczności wspólnoty zakonnej. Są to najczęściej: kościół, kaplica, cześć mieszkalna oraz budynki gospodarcze. Klauzura - zakaz przebywania osobom postronnym na teren przeznaczony wyłącznie dla osób konsekrowanych. Kleryk - (alumn) mężczyzna przygotowujący się do przyjęcia święceń. Kolegiata - kościół przy którym na wzór kapituły katedralnej, istnieje kapitułą kolegiacka, czyli zespół duchownych. Kolęda duszpasterska - odwiedziny duszpasterskie kapłana przynależnej parafii w celu błogosławieństwa rodziny oraz spotkania i zapoznania się z nią. Ma miejsce w czasie okresu Bożego Narodzenia. Koloratka - prosty, biały kołnierz zapinany z tyłu, noszony przez duchownych. Kompleta - w kościele katolickim ostatnia Modlitwa Liturgii Godzin, odmawiana w nocy przed udaniem się na spoczynek. Komunia - (od łac. communio - jedność, zjednoczenie). Oznacza zjednoczenie wszystkich wiernych, uczestniczących w zgromadzeniu eucharystycznym, w Chrystusie poprzez przyjęcie Komunii św. - postaci eucharystycznych. Komża - szata liturgiczna, ma tę samą symbolikę co alba jest jednak znacznie krótsza - ze względów praktycznych; od IX wieku strój ministranta. Przez kapłana używana najczęściej do sprawowania czynności poza liturgicznych. Koncelebra - wspólne sprawowanie liturgii (głownie Mszy św.) przez więcej niż jednego kapłana (tj. biskupa lub prezbitera). Koncelebra w toku dziejów zanikła, ale została przywrócona na Soborze Watykańskim II. Konfesjonał - (łac. confessio - wyznaję) miejsce w kościele przeznaczone do prywatnej spowiedzi. Przypomina drewniany domek wyposażony w siedzenie dla kapłana - reprezentującego Chrystusa oraz klęcznik dla penitenta. Powinien, co niestety rzadko się zdarza, dawać poczucie dyskrecji penitentowi. Konklawe - (łac. cum clave - pod kluczem) nadzwyczajne zebranie się kolegium kardynałów po śmierci papieża, w celu wyboru nowego. Konklawe odbywa się w atmosferze całkowitego odseparowania od świata zewnętrznego w momencie wypowiedzenia przez kardynała kamerlinga, bądź papieskiego ceremoniarza słów "extra omnes" - "nikt więcej", aż do ogłoszenia z loggii Bazyliki św. Piotra imienia nowego papieża. Konkordat - międzynarodowa umowa zawierana pomiędzy Stolicą Apostolską a poszczególnymi krajami, określająca koegzystencję instytucji Państwa i Kościoła. Dla każdego kraju jest inny, dostosowany do sytuacji i potrzeb Kościoła w danym państwie. Konsekracja - to akt poświęcenia odnoszący się do osób. Konsekruje się osoby zakonne składające śluby, diakonów, prezbiterów oraz biskupów. Konsekracja należy do sakramentaliów. Formuły poświęceń znajdują się w benedykcjonale, potyfikale i graduale. Konsekracja odnosi się także do przeistoczenia we Mszy św. - przemiany chleba i wina w Krew i Ciało Chrystusa. Kredens - miejsce składania przed Mszą paramentów liturgicznych, a także miejsce puryfikacji kielicha i pateny poza ołtarzem. Kropidło - służy do obrzędu pokropienia wiernych oraz przedmiotów wodą święconą. Najpopularniejsze kropidła zakończone włosiem są nieodłącznym elementem kociołka z wodą. Używa się także kropideł zakręcanych, które zawierają w trzonie zbiorniczek z wodą. Szczególnie użyteczne podczas kolęd. Kropielnica - jest zbiornikiem na wodę święconą, umieszczanym najczęściej w przedsionku kościoła. Wierni wchodząc co świątyni maczają palce w wodzie i czynią znak krzyża, co przypomina przyjęty chrzest i przynależność do wspólnoty Kościoła. To także kociołek z wodą święconą, w którym zanurza się kropidło podczas poświęceń. Krucyfiks - krzyż z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa. Krypta - to podziemne pomieszczenie, najczęściej w formie rozległej kaplicy, z założenia służące do grzebania w nim zwłok ludzi szczególnie zasłużonych dla Kościoła. Często odprawia się w nich Msze św. w intencji zmarłych. Ksieni - żeński odpowiednik opata w żeńskich wspólnotach zakonnych. Istnieje specjalny obrzęd błogosławieństwa ksieni, znajdujący się w księgach liturg. Księgi liturgiczne - to zbiory modlitw i czytań, stosowanych w liturgii, zatwierdzone przez władzę kościelną. Do najważniejszych ksiąg liturgicznych, niezbędnych do odprawienia Mszy św. należą: mszał, lekcjonarz, ewangeliarz, oraz księgi pomocne przy sprawowaniu sakramentów i sakramentaliów: graduał, rytuał, pontyfikał i benedykcjonał. Ważne miejsce zajmuje także liturgia godzin tzw. brewiarz. Kuria rzymska - zespół instytucji kościelnych zwanych dykasteriami (kongregacjami) które pomagają papieżowi w kierowaniu Kościołem. Kustodia - (łac. custodio - ochraniam, przechowuję) jest to mała puszka, w niej przechowuje się Najświętszą Hostię przeznaczoną do wystawienia w monstrancji. Kyrie Eleison - z jęz. greckiego "Panie zmiłuj się" w liturgii wezwanie pokutne, podczas aktu żalu i pokuty wzbudzanego na początku każdej Eucharystii w celu przebłagania Boga za grzechy w celu godnego uczestnictwa we Mszy. Lampion - ozdobna świeca, pochodnia otoczona kloszem. Używany podczas rorat w okresie Adwentu. Symbolizuje naszą gotowość na przyjście Oblubieńca; Chrystusa. Lavabo - obmycie rąk wykonywane podczas ofiarowania. Tradycją sięga obrzędów żydowskich. Podczas lavabo kapłan wypowiada: "Obmyj mnie Panie z mojej winy i oczyść z grzechu mojego." Lawaterz - naczynie liturgiczne służące do obmycia rąk podczas ofiarowania. Składa się z dzbanuszka na wodę i tacki. Legat papieski - duchowny, reprezentant papieża w różnych krajach, lub regionach świata. Do jego obowiązków należy zacieśnianie stosunków pomiędzy Stolicą Apostolską a danym rejonem. Lektor - (od. łac. lectio - czytam) osoba świecka, mająca zezwolenie na czytanie Pisma Świętego podczas Mszy Świętej. Litania - (od gr. litaneuein - modlić się nieustannie) modlitwa błagalna, w której wierni wierni odpowiadają na poszczególne wezwania powtarzając określony zwrot. Jeszcze w XVI w. funkcjonowało ponad osiemdziesiąt litanii. Obecnie, do odmawiania publicznego zatwierdzonych jest sześć. Liturgia - jest to popularne określenie Mszy Świętej. Liturgia jest pojęciem szerszym i obejmuje: sakramenty i sakramentalia, rok liturgiczny, liturgię godzin (modlitwa brewiarzowa), oraz muzykę i sztukę sakralną. Lucernarium - uroczysty obrzęd zapalenia, błogosławienia i wprowadzenia do świątyni światła (ognia). W liturgii rzymskiej pozostało jedyne, ale szczególnie uroczyste lucernarium, które ma miejsce w Liturgii Wigilii Paschalnej w wieczór Wielkiej Soboty. Luna - (lub lunula od łac. luna; księżyc) naczynie liturgiczne służące do umieszczenia i przechowywania hostii w kustodii. Najczęściej pozłacana, można także w niej wystawiać Najświętszy Sakrament. Ma kształt półksiężyca. Łamanie chleba - (łac. fractio panis) - pierwotna nazwa Mszy świętej. W liturgii Eucharystycznej - jest to gest przełamania chleba w czasie śpiewu Baranku Boży, którego cząstkę wpuszcza się do kielicha z Krwią Pańską, na znak jedności ofiary Chrystusa. Łaska - (łac. gratia) oznacza łaskawość i zmiłowanie się Boga nad człowiekiem. Bóg obdarza człowieka godnością swego przybranego dziecka (łaska uświęcająca), umacnia i wpływa na jego postępowanie prowadzące do zbawienia (łaska uczynkowa). Łódka - nawikula, naczynie liturgiczne służące do przechowywania kadzidła. Madonna - przejęte z włoskiego określenie Matki Bożej, "moja Pani". Tytuł ten wywodzi się ze średniowiecznej pieśni maryjnej "O Pani moja". Magnificat - (łac. magnificare - wielbić, wychwalać) "Wielbi dusza moja Pana", wieczorna pieśń brewiarzowa, tzw. "Pieśń Maryi" inspirowana słowami Maryi podczas zwiastowania i spotkania ze św. Elżbietą. (por. Łk 1, 46-55). Małżeństwo - jeden z siedmiu sakramentów świętych, zaliczanych do tzw. sakramentów posłania. Sakramentu tego małżonkowie udzielają sobie sami - kapłan asystuje i reprezentuje wspólnotę wiernych, a także powagą Kościoła potwierdza. Sakrament małżeństwa wprowadza małżonków w życie Trójcy Świętej, w której więzią doskonałości jest miłość. Mandatum - (łac. mandatum - przykazanie) to liturgiczny obrzęd umycia nóg podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek, będący pamiątką umycia apostołom nóg przez Jezusa Manipularz - szata liturgiczna, przypominająca stułę, zawiązywana w liturgii przedsoborowej na lewej ręce kapłana. Symbolizowała przyjęte święcenia oraz kajdany na rękach Chrystusa Mantolet - szata liturgiczna w kolorze purpurowym, przysługująca członkom kapituł katedralnych Martyrologium - księga liturgiczna Kościoła, w której znajduje się wykaz wszystkich świętych; tak męczenników jak i wyznawców. W lit. bizantyjskiej odpowiadała jej księga zwana menologion. Matka generalna - najwyższa przełożona w zakonach żeńskich, sprawuje najważniejszą władzę w zakonie. Meczet - świątynia wyznawców islamu. Charakteryzuje się minaretem - wysoką wieżą, z której muezzin wzywa na modlitwę. Dach świątyni zwieńczony jest kopułą. Wnętrze cechuje bogata dekoracja ścian, nisza mihrab dla imama, a także miejsce, z którego objaśnia się Koran. Medalik - okrągły, bądź owalny krążek wykonany z metalu, srebra bądź złota, zdobiony wizerunkiem Jezusa, Maryi bądź świętych pańskich. Medytacja - forma modlitwy polegająca na rozmyślaniu. Medytacja przebiega w ciszy i może być inspirowana fragmentem z Pisma Świętego bądź pobożnej lektury jak również przyrodą, bądź jakimś zjawiskiem. Melchizedek - parament liturgiczny, część monstrancji. To złocona podstawka, która bezpośrednio przylega do hostii, umożliwia przenoszenie i wystawienie Ciała Pańskiego w pionowej pozycji (inaczej nazywana lunula). Męczeństwo - jest to heroiczne świadectwo wiary, wyrażone przez dobrowolne przyjecie śmierci zadanej z powodu wyznawania wiary w Chrystusa. Millenium - określenie jubileuszu tysiąclecia chrztu Polski, ale także roku 2000 milenijnego. Jest to szczególny czas dziękczynienia za dziedzictwo wiary chrześcijańskiej i Bożą opatrzność. Miłosierdzie - (łac. misericordia) jest wyrazem miłości do człowieka potrzebującego pomocy, jest obowiązkiem chrześcijanina, szczególnym wyrazem miłości bliźniego i Boga. Ministrant - członek ludu Bożego, który w czasie sprawowania liturgicznych obrzędów spełnił posługę pomocniczą w sposób określony przepisami Kościoła. Mirra - wonna żywica, kadzidło, spalane na węglach w trybularzu. Spalana symbolizuje modlitwę ludu wznoszącą się do Boga. Misterium - inscenizacja, przedstawienie biblijnych prawd i wydarzeń, oraz scen z życia świętych. Misterium Paschalne - tajemnica śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, która przez wiarę i sakramenty staje się udziałem człowieka. Przeżywamy je podczas tzw. Wielkiego Tygodnia i Triduum Paschalnego, choć dzięki niemu sens i moc posiadają sakramenty i liturgia sprawowane przez cały rok. Mitra - uroczyste nakrycie głowy biskupa i infułata. Składa się z dwóch elementów bogato zdobionego, usztywnionego materiału. Młodzianków święto - święto stałe w kalendarzu liturgicznym obchodzone 28 grudnia na pamiątkę wymordowania na rozkaz Heroda wszystkich chłopców do 2 r. ż. celem zabicia Jezusa. Modlitwa - jest rozmową i obcowaniem z Bogiem, słuchaniem go i zwracaniem się do niego, czasem nawet bez słów. Wyróżniamy modlitwę: wspólnotową i indywidualną, ustną i myślną. Mszał - (Missale Romanum) jednia z najważniejszych ksiąg liturgicznych w Kościele Katolickim, zawierająca teksy sprawowania Mszy św. Nabożeństwo - pozaliturgiczny kult Kościoła. Nabożeństwa wypływają z liturgii i mają do niej prowadzić. Są wyrazem pobożności tak wspólnotowej jak i prywatnej. Nadzieja - jedna z trzech cnót, w których wyraża się stosunek człowieka do Boga. Każe widzieć w Bogu najwyższe i upragnione dobro, ku któremu człowiek dąży. Nałożenie rąk - w Starym Testamencie znak ten był także używany podczas ceremonii wyniesienia osoby na jakiś urząd. W Nowym Testamencie to symbol leczenia i przekazywania Ducha. Namaszczenie chorych - sakrament, przez który Chrystus umacnia człowieka ciężko chorego i leczy na duszy, a niekiedy i na ciele, pomaga mu w znoszeniu cierpienia i powrocie do zdrowia. Nawrócenie - ma miejsce kiedy człowiek odwraca się od zła, szatana i grzechu, a zwraca się ku Bogu, który jest źródłem życia i świętości. Nekrolog - (gr. nekros - umarły, martwy) powiadomienie o śmierci jakiejś osoby. Neofita - człowiek niewierzący, bądź innej wiary niż chrześcijańska, który poprzez chrzest zostaje włączony do wspólnoty Kościoła. Neokatechumenat - jest to ruch formacyjny dla ludzi dojrzałych, na wzór pierwszych gmin chrześcijańskich, ma pomagać w walce z grzechem i przemianą życia. Neoprezbiter - określenie przyjęte dla nowo wyświęconego kapłana. Niebo - stan ostatecznego szczęścia człowieka wypływającego ze zbawienia i przebywania z Bogiem. Niedziela - pierwszy dzień tygodnia, najstarszy dzień świąteczny chrześcijan obchodzony na pamiątkę zmartwychwstania Chrystusa. Nieszpory (łac. vesper - wieczór) - w kościele katolickim przedostatnia część modlitwy brewiarzowej, odmawiana w porze wieczornej. Nieszpory składają się z hymnu, kilku psalmów poprzedzonych i zakończonych antyfonami, czytania, responsorium oraz kantyku Najświętszej Maryi Panny (Magnificat). W Polce przyjęły się tzw. nieszpory ludowe, czyli wieczorne nabożeństwo odprawiane w kościołach w niedziele i święta, dla których charakterystyczny jest archaiczny, rymowany przekład psalmów. Nimb - w ikonografii chrześcijańskiej jest to świetlany krąg otaczający głowę osoby świętej. Nowenna - dziewięciodniowe nabożeństwo, odprawiane jako przygotowanie do uroczystości kościelnej, bądź jakiegoś ważnego wydarzenia życiowego. Nowicjat - w zgromadzeniach i zakonach okres wchodzenia w życie zakonne, czas przygotowania i pierwszej próby dla kandydatów. Czasami poprzedzany postulatem. Nuncjusz - wydelegowany przez papieża reprezentant Stolicy Apostolskiej w danym kraju lub prowincji. Podlega mu tzw. nuncjatura. Objawienie Boże - (gr. epiphaneia) to ujawnienie przez Boga Jego zbawczej woli i siebie samego, to skierowane do człowieka wezwanie do nawiązania więzi z Bogiem. Obłóczyny - obrzęd przyjęcia stroju duchownego lub habitu w zgromadzeniu zakonnym. Nie niesie za sobą żadnej posługi. Obłuda - sposób postępowania maskujący grzech i niesprawiedliwość pod pozorami cnoty. Obrządek - to zbiór zwyczajów i przepisów liturgicznych Kościoła partykularnego, łącznie z własnym językiem, prawodawstwem i hierarchią. Odpust - to darowanie kar doczesnych za grzechy popełnione po chrzcie. Ofiara - jeden z podstawowych elementów kultu religijnego. Ma na celu utrzymanie więzi człowieka z Bogiem, jest wyrazem pobożności, wiary i poddaniu się porządkowi Bożemu. Oktawa - (łac. octo - osiem) to przedłużenie obchodów największych uroczystości roku liturgicznego na osiem dni, albo tylko na ósmy dzień tego obchodu. Ołtarz - jest to stół, na którym składa się Najświętszą Ofiarę i przy którym rozdziela się Ciało Pańskie. Opactwo - samodzielny, kanonicznie utworzony klasztor, kierowany przez opata. Opat - nazwa przełożonego wspólnoty mnichów. Opatrzność Boża - to nieustanne działanie Boga, który z troską i miłością opiekuje się tym co stworzył. Opętanie - poddanie silnemu wpływowi złego ducha, człowieka, czy nałogu, także własnym żądzom i niegodziwym zapędom. Oracja - (łc. oratio od orare ‘mówić; rozprawiać’) uroczysta formuła, którą kapłan zamyka modlitwę. W codziennej liturgii są to: kolekta, modlitwa nad darami i modlitwa po komunii św. Oratorium - potocznie miejsce na skupienie i modlitwę. Jak również doniosłe dzieło wokalno instrumentalne inspirowane ważnymi wydarzeniami ewangelicznymi. Ordynacja - inaczej święcenia. Ornat - (łac. ornatus - ozdobny) wierzchnia, bogato zdobiona szata liturgiczna, zastrzeżona dla prezbiterów i biskupów. Używana podczas sprawowania Mszy św. w kolorze dnia. Ostatnie namaszczenie - niewłaściwa, nieużywana już nazwa określająca niegdyś sakrament namaszczenia chorych. Ostensorium - inaczej monstrancja. Oznaki czci - w liturgii gesty symbolizujące i ukazujące nasz szacunek i hołd składany określonym przedmiotom, obrazom, osobom. Są to przyklęknięcia, inklinacje oraz okadzenia. Paliusz - wełniany pas, odpowiednio zszyty, zakładany na barki opadający na tułów. Symbol władzy arcybiskupiej oraz znak łączności z Papieżem. Palka - usztywniony kawałek materiału nakładany na kielich, by do jego zawartości nie dostało się nic niepożądanego. Papież - najwyższy zwierzchnik, głowa Kościoła Katolickiego, biskup Rzymu, następca św. Piotra. Parafia - najmniejsza terytorialnie jednostka organizacji duszpasterskiej Kościoła. Jej zwierzchnikiem jest proboszcz. Pascha - (hebr. Pesah - przejście) według tradycji noc poprzedzająca wyjście Izraelitów z Egiptu, ale także jako "baranek ofiarny" składany w to święto. Paschał - wielka ozdobna świeca, którą zapala się w wigilię paschalną i ustawia koło ołtarza (po lewej stronie) na czas Wielkanocy. Jest symbolem zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa. Obrzęd poświęcenia ognia i zapalenia paschału w wigilię paschalną nazywa się lucernarium czyli liturgią światła. W czasie tego obrzędu na paschale należy wyryć krzyż oraz pięć otworów z czerwonymi ziarnkami kadzidła, które symbolizuje rany Chrystusa. Wyryty dodatkowo rok i greckie litery Alfa i Omega oznaczają, że do Chrystusa należy czas i wieczność. On jest początkiem i końcem. Następnie Paschał jest wnoszony w procesji do Kościoła z trzykrotnym śpiewem "Światło Chrystusa". Od Paschału zapala się świece uczestników liturgii. Poza okresem wielkanocnym Paschał stawia się koło chrzcielnicy i od niego zapala się świecę chrzcielną. Symbolizuje to narodzenie się dziecka dla królestwa Bożego. Odnowione po Soborze Watykańskim II obrzędy pogrzebu nakazują umieszczanie zapalonego paschału obok trumny w czasie Mszy św. pogrzebowej. Zwyczaj ten symbolizuje naukę o zmartwychwstaniu Chrystusa, które zapowiadając zmartwychwstanie umarłych, stawia we właściwym świetle tajemnicę śmierci człowieka. Pasja - inscenizacja muzyczno-teatralna misteriów męki i śmierci Jezusa. Pasterka - uroczysta Msza święta, odbywająca się wg tradycji o północy Uroczystości Bożego Narodzenia. Podczas niej witamy Boga Syna który przyjął ludzką postać. Pastor - tytuł duchownych w niektórych wyznaniach protestanckich. Pastorał - laska pasterska, oznaka godności biskupiej i starożytny symbol jego władzy, używany podczas uroczystych liturgii. Pastorałka - rodzaj pieśni Bożonarodzeniowej, jej pochodzenie przypisuje się pogańskiej tradycji. Patriarchat - tytuł najważniejszych diecezji w Kościele, których biskupi posiadają szczególną władzę na pozostałymi biskupstwami terenu. Patron - to święty obrany za opiekuna osób, stanów, zawodów, kościołów, krajów, miast itp. a także orędownik u Boga w szczególnych okolicznościach. Pątnik - pielgrzym Piekło - stan ostatecznego i wiecznego potępienia duszy, całkowite zerwanie łączności z Bogiem. Pierścień biskupi - oznaka (insygnium) władzy biskupiej. Przyjmowany przez biskupa w chwili święceń jest przez niego noszony stale na znak "poślubienia" swojej diecezji. Pieta - w sztuce chrześcijańskiej ukazanie ciała zmarłego Chrystusa spoczywającego na ramionach (lub kolanach) Matki Bożej, po zdjęciu z krzyża. Pismo Święte - zbiór ksiąg napisanych pod natchnieniem Ducha Świętego. Stanowi depozyt wiary, w którym zawarte jest całe Boże Objawienie. Pokuta - akt samozaparcia podejmowany jako zadośćuczynienie za grzechy, lub jako umartwienie, konieczne w programie chrześcijańskiego doskonalenia. Pontyfikat - okres rządów jednego papieża. Pochodzi od określenia łac. pontifex - kapłan, jakim obdarza się papieża. Pop - potoczna, kolokwialna nazwa księdza prawosławnego. Wyróżnia go czarna sutanna, długa broda i czarny kołpak na głowie - maforinem. Nie jest obowiązany do życia w celibacie, jednak po otrzymaniu święceń nie może już się żenić. Portal - w architekturze ozdobne wykończenie wejścia do świątyni lub budynku niesakralnego. Portatyl - nisza w ołtarzu, w której umieszcza się relikwie (dziś nie ma już obowiązku posiadania w ołtarzu relikwii). Posługi - udzielane przez biskupa zezwolenia na pełnienie określonych funkcji przez alumnów seminariów. Z dotychczasowych wielu posług odnowa posoborowa zachowała dwie posługi, które przyjmują alumni seminarium: lektorat i akolitat. Post - forma pobożności, pokuty, polegająca najczęściej na dobrowolnym odmawianiu sobie pokarmu (mięsa, słodyczy, uczucia sytości) i przyjemności. Post eucharystyczny - nakaz powstrzymywania się na godzinę przed przyjęciem Komunii świętej płynów i pokarmów. W przypadkach zdrowotnych odstępuje się od tej zasady. Poświęcenie - to sakramentalia odnoszące się do błogosławieństwa rzeczy. Powołanie - to wewnętrzny głos, zamysł Boży względem człowieka co do jego życia i rozwoju. Powołanie jest kojarzone ze stanem duchownym, ale także powołaniem jest życie w rodzinie, w samotności czy wykonywanie określonego zawodu. Prałat - dzisiaj tytuł honorowy, nadawany przez Ojca Świętego zasłużonym kapłanom. Wiąże się z nim prawo noszenia oznak prałackich. Prawo Kanoniczne - obowiązujące w Kościele normy postępowania, usankcjonowane przez Kodeks Prawa Kanonicznego (Codex Iuris Canonici), którego najnowsza wersja pochodzi z 1983 roku. Prawosławie - ortodoksyjny Kościół chrześcijański, powstały w wyniku rozłamu w 1054 roku. Prefacja - zmienna cześć Wielkiej Modlitwy Eucharystycznej. Następuje po modlitwie nad darami a kończy ją śpiew Sanctus. Uwzględnia przeżywane tajemnice dnia. Najczęściej jest śpiewana przez kapłana a capella. Prezbiter - osoba konsekrowana, która przyjęła święcenia kapłańskie. Prezbiterium - architektoniczna cześć kościoła, w którym znajduje się ołtarz oraz gdzie przebywa kapłan i asysta liturgiczna podczas sprawowania Mszy świętej. Proboszcz - kapłan stojący na czele parafii. Jego głównym zadaniem jest duszpasterstwo, troska o sprawy wiernych oraz piecza nad dobrami parafii. Procesja - liturgiczna, bądź pozaliturgiczna postawa wiernych, przez którą wyraża się charakter ludu bożego zdążającego do niebieskiej ojczyzny. Profanacja - akt świętokradztwa, polegający na znieważeniu osób, miejsc i rzeczy poświęconych Bogu poprzez ich zniszczenie, nadużywanie lub zawłaszczenie z chęci ubliżenia Bogu. Profesja zakonna - publiczne złożenie ślubów zakonnych; bądź czasowych (możliwych do zerwania) bądź wieczystych. Prostracja - inna nazwa leżenia krzyżem; jednej z postaw liturgicznych. Protestantyzm - ogół chrześcijańskich wspólnot kościelnych, powstałych w wyniku reformacji w XVI w. nie uznających zwierzchnictwa papieża oraz odrzucających w różnym stopniu doktrynę Katolicką. Prymas - godność kościelna z nadania papieża, od wieków związana z pewnymi stolicami biskupimi. Prymicje - pierwsza Msza święta nowo wyświęconego kapłana w rodzinnej parafii. Przeistoczenie - transsubstancjacja (przemiana, zmiana substancji, istoty, przy zachowaniu postaci) chleba w Ciało i wina w Krew Pańską, które ma miejsce w czasie Eucharystii. Psalm - rodzaj pieśni religijnej, o podniosłym, modlitewnym charakterze, którego adresatem jest zazwyczaj Bóg, rzadziej człowiek. Ze względu na treść wyróżnia się psalmy: dziękczynne, błagalne, pokutne, prorocze, pochwalne, patriotyczne, żałobne. Biblia obejmuje 150 psalmów o podwójnej numeracji hebrajskiej i grecko-łacińskiej. Zbiór psalmów, przeznaczonych do odmówienia (odśpiewania) w danym nabożeństwie, nazywa się psalmodią. Psalm responsoryjny - w Kościele Rzymskokatolickim część Mszy Świętej, a dokładniej Liturgii Słowa. Następuje pomiędzy pierwszym a drugim czytaniem lub po pierwszym czytaniu, jeśli odczytywane jest tylko pierwsze czytanie. Tekst pochodzi z Księgi Psalmów, przy czym pomiędzy kolejnymi zwrotkami odśpiewywanymi przez kapłana bądź chór, wierni odpowiadają jednowersowym refrenem (stąd nazwa). Pulpit - w swojej obecnej formie nazywany także amboną. Miejsce czytania Słowa Bożego. Puryfikaterz - bawełniany ręczniczek służący do osuszania naczyń liturgicznych po usunięciu z nich Ciała i Krwi Pańskiej. Puszka - także cyborium, duży kielich, bądź mniejsze naczynie przeznaczone do przechowywania konsekrowanego chleba. Pyxis - mała puszka do przechowywania komunikantów w bursie. Raj - w Księdze Rodzaju cudowny ogród, Eden, stan nieśmiertelności i nieskazitelności. Miejsce harmonijnego życia człowieka z Bogiem i przyrodą. Relikwiarz - naczynie liturgiczne służące do przechowywania, adorowania oraz oddawania czci relikwiom. Relikwie - (łac. relniquo - pozostawiać) pozostałości szczątków, a także przedmiotów bezpośrednio związanych z życiem świętych. Requiem - dawniej nazwa Mszy świętej żałobnej. Odnosił się do liturgicznych utworów muzycznych, części zmiennych, stosowanych w liturgii pogrzebowej. Rezurekcja - (łac. resurrectio - zmartwychwstanie). To procesja kończąca celebrację Wigilii paschalnej. Jest ona uroczystym oznajmieniem zmartwychwstania Chrystusa. Roraty - śpiew na wejście Mszy św. wotywnej o Matce Bożej w Adwencie ("Rorate caeli desuper"). Nazwa zwyczajowa Mszy św. adwentowej, podczas której świątynia jest pogrążona w ciemnościach, a światło zapalane jest podczas śpiewu "Gloria". Przygotowuje do czasu narodzenia się Chrystusa. Różaniec - jego początki sięgają XII w. (rozpowszechniony w XVI w.) i zwyczaju wielokrotnego powtarzania modlitw. Różaniec łączy modlitwę ustną z myślą. Jest rozważaniem dzieła zbawienia w oparciu o tajemnice życia Jezusa i Jego Matki, któremu towarzyszy odmawianie modlitw "Ojcze nasz", "Zdrowaś Maryjo" oraz "Chwała Ojcu". Ryt - (łac. ritus) obrządek. Rytuał - księga liturgiczna regulująca sposób odprawiania obrzędów liturgicznych - przede wszystkim sakramentów i sakramentaliów. Sacrarium - dawna nazwa zakrystii (stąd nazwa "zakrystia"). Kiedyś Najświętszy Sakrament przechowywano w zakrystii. Sacrum - (łac. sacer - święty) coś świętego, wobec czego należy zachować szacunek, powagę. Sakrament - szczególny znak działania Bożej łaski w życiu człowieka. W sakramencie wyróżniamy jego formę i materię (zazwyczaj słowa). Sakramenty działają mocą samego sprawowania (zasada: ex opere operato) nie zależą od predyspozycji (stanu) moralnego tak sprawującego jak i przyjmującego sakrament; można jednak przyjąć do niegodnie. Wyróżniamy siedem sakramentów: chrzest, bierzmowanie, eucharystia (tzw. sakramenty wtajemniczenia - inicjacji chrześcijańskiej), namaszczenie chorych, pokuty (sakramenty uzdrowienia), kapłaństwo małżeństwo (sakramenty posłania lub w służbie komunii). Sakramentalia - znaki święte ustanowione przez Kościół na wzór sakramentów, ich zadaniem jest uświęcenie różnych sfer życia ludzkiego. Spośród nich wyróżniamy błogosławieństwa, poświęcenia i egzorcyzmy. Salezjanie - Towarzystwo Salezjańskie, zał. przez św. Jana Bosko. Zgromadzenie zajmujące się wychowaniem młodzieży, szczególnie zaniedbanej z ubogich warstw społecznych. Sanctus - śpiew "Święty, Święty, Święty". Wykonywany w liturgii po prefacji, przed epiklezą. Sanhedryn - gr. zgromadzenie; była to żydowska rada posiadająca władzę religijną i polityczną, reprezentująca naród wybrany. Sanktuarium - jest to "miejsce święte", obecnie pojmuje się jako świątynię, w której za zgodą biskupią, mogą przybywać wierni i w szczególny sposób wypraszać łaski za wstawiennictwem świętych. Sarkofag - gr. pochłaniający ciało; kamienna trumna, często zdobiona, zawierająca epitafium, sceny z życia bądź podobiznę zmarłego. Satanizm - termin określający ogół systemów, przekonań, religii, czczących szatana jako najwyższą istotę. Sąd Kościelny - sąd powoływany przez biskupa, który rozpatruje sprawy sumienia oraz dóbr materialnych, najwyższym sądem kościelnym jest Sygnatura Kościelna oraz Penitencjaria Apostolska. Sąd Ostateczny - paruzja; powtórne przyjście Jezusa Chrystusa na ziemię. Będzie to ostateczny i publiczny sąd nad wszystkimi rozumnymi istotami. Schizma - termin określający podziały w Kościele Katolickim, schizma powstaje, gdy odłam Kościoła przypisuje sobie jego autorytet i praworządność. Schola (schola cantorum) - zespół śpiewaczy; kiedyś tylko męski, dziś także żeński lub mieszany, który wykonuje śpiewy liturgiczne w czasie sprawowania celebracji. Niegdyś tworzono je tylko w Rzymie; z czasem nakazywano ich tworzenie przy katedrach i przy większych kościołach. Dziś jego funkcje pełni bardziej grupa zwana pueri cantores. Według KL 29 zespół taki "także pełni prawdziwą funkcję liturgiczną". Sekta - łac. kierunek, droga; termin określający ruchy, grupy religijne, których nauka jest niezgodna z przekazem Kościoła, często działając pejoratywnie na jego wizerunek, mając na celu bardzo często cele zarobkowe. Seminarium duchowne - instytucja kościelna, mająca za zadanie przygotowanie kandydatów do stanu kapłańskiego. Zakładająca wieloletnią, szczegółową formację, umysłową i duchową przyszłych duchownych. Septuaginta - łac. siedemdziesiąt; pierwsze tłumaczenie hebrajskiej Biblii na język grecki. Nazwa pochodzi od liczby siedemdziesięciu tłumaczy dokonujących translacji tekstu. Skład Apostolski - Apostolskie Wyznanie Wiary; leg. formuła ułożona przez Apostołów, pierwotnie miało bardzo wielkie znacznie, było symbolem chrześcijan. Skromność - jest obiektywną, trzeźwą oceną własnych zalet, możliwości i dostosowaniem ich do własnego sposobu bycia. Słowo Boże - część Objawienia, znajdująca się w Biblii czyli w Piśmie Świętym. Sobór - s. powszechny, ekumeniczny, specjalne spotkanie wszystkich biskupów świata Kościoła Katolickiego odbywające się pod przewodnictwem papieża. Sobór jest głównym wyznacznikiem zmian w Kościele na płaszczyźnie doktryny wiary, moralności, liturgii. Jeśli papież umrze w jego trakcie, obrady zostają zerwane. Spowiednik - szafarz sakramentu pokuty i pojednania; może nim być jedynie kapłan (tj. prezbiter lub biskup), który otrzymał jurysdykcję do spowiadania. Na mocy postanowienia KPK, Kan. 983 zobowiązany jest on do zachowania całkowitej tajemnicy spowiedzi, odnoszącej się do jakiegokolwiek wymiaru i części spowiedzi. Spowiedź - sakrament pokuty; najważniejszy akt penitenta, bezpośrednie wyznanie grzechów i podsumowanie stanu swojego sumienia Bogu za pośrednictwem kapłana. Aby spowiedź była ważna należy się do niej dokładnie przygotować, a także zastosować się do wskazań spowiednika. Stolica Apostolska - ogół instytucji zarządzających (w sensie administracyjnym) całym Kościołem Rzymskim - Kuria Rzymska, w imieniu papieża. Stolica Apostolska mieści się w Watykanie. Stuła - długi pas materiału, przewieszony przez kapłana przez szyję. Symbol urzędu kapłańskiego. Kolor stuły zależy od koloru liturgicznego dnia, bądź rodzaju udzielanego sakramentu. Diakon nosi stułę przełożoną przez ramię, spiętą u dołu. Stygmaty - łac. stigma, znak; nadzwyczajne zjawisko psychofizyczne, wyciśnięte na ciele - rany umiejscowione w miejscu ran Jezusa, pojawiają się samorzutnie i tak samo znikają. Upodabniają człowieka do cierpiącego Chrystusa, stygmaty nie świadczą o świętości osoby, ale mogą do niej prowadzić (np. św. o. Pio). Suma - określenie głównej, najbardziej uroczystej Eucharystii niedzielnej. Sumienie - jest to duchowa, wewnętrzna zdolność człowieka do rozeznania dobra i zła, osądu swojego postępowania pod względem moralnym. Suplikacja - błagalna pieśń kościelna zwrócona do Boga. Najczęściej kojarzona ze śpiewem: "Święty Boże, Święty mocny...". Sutanna - szata nie liturgiczna noszona przez osoby duchowne. Kolory sutanny odpowiadają pozycji zajmowanej w hierarchii: czarna - klerycy, diakoni, prezbiterzy; fioletowa - biskupi, okazyjnie noszona przez prałatów; czerwona - kardynałowie, biała - papież. W krajach afrykańskich i na misjach dopuszczalna jest również biała sutanna. Synod - jest to zjazd duchowieństwa na różnych szczeblach. Obecnie kojarzony ze zwoływaniem przez papieża Kolegium Kardynałów. Szabat - najbardziej świąteczny i uroczysty dzień tygodnia w judaizmie - sobota. Rozpoczynał się już w piątek wieczorem. Zaprzestawano pracy, zbędnych obowiązków. Poddawano się odpoczynkowi, chwaleniu Boga, modlitwom, rodzinnym posiłkom. Jego świętowanie nawiązuje do dnia stworzenia świata a także dzieła wybawienia Izraela. Szafarz - osoba upoważniona, do udzielania sakramentów świętych, za wyjątkiem sakramentu kapłaństwa wszystkie może udzielać prezbiter. Diakon może udzielać chrztu, komunii świętej, a także udzielić sakramentu małżeństwa. Szatan - łac. oszczerca, gr. przeciwnik; istota duchowa obdarzona rozumem i wolną wolą, dobry duch stworzony przez Boga, do upadku doprowadzony poprzez własną pychę. Największy przeciwnik Boga, przez co także człowieka, próbujący odciągnąć go od bożej miłości. Szaty liturgiczne - szaty używane w czasie sprawowania liturgii. Szkaplerz - szata złożona z dwóch płatów sukna, będąca częścią habitu zakonnego, jego zadaniem była dodatkowa ochrona stroju zakonnika, podczas pracy. Także symbol szczególnej opieki Matki Bożej, jako dwie ikony zszyte sznurkiem, które spoczywają na piersiach i plecach. Szopka - inscenizacja, próba odtworzenia sceny narodzenia Chrystusa. Pierwszą szopkę zbudował św. Franciszek z Asyżu, dzisiaj wygląd szopki zasadniczo różni się od jej pierwotnego wyglądu, ale przesłonie pozostaje takie samo Śmierć - zjawisko fizyczne, nieodwracalne ustanie wszystkich czynności życiowych organizmu. Jest to także przejście do nowego sposobu egzystencji - życia duchowego. Środa Popielcowa - dzień rozpoczynający obchód Wielkiego Postu. Środa popielcowa, tym dniem rozpoczynamy okres czterdziestodniowego czasu pokuty, postu. W ten dzień wszyscy wierni udają się do kościoła na Mszę św. podczas której kapłan posypuje nasze głowy popiołem {ze spalonych gałązek palmowych na znak nawrócenia i pokuty} mówiąc "nawracajcie się i wierzcie w ewangelie..." lub "z prochu powstałeś i w proch się obrócisz..." Ta specyficzna środa zmusza do refleksji o tym jak szybko płynie czas. Człowiek rodzi się, żyje, umiera. Taki jest schemat naszej egzystencji od początku świata, aż do jego końca. Posypanie popiołem na progu Wielkiego Postu oznacza, że chrześcijanin gotów jest podjąć pokutę za swoje grzechy i pełnić ją w ciągu nadchodzących czterdziestu dni. Jest to zewnętrzny znak rozpoczęcia publicznej pokuty, która jest odpowiednikiem greckiego słowa metanoia - wewnętrzna przemiana człowieka. Świadek bierzmowania - osoba poświadczająca odpowiednie przygotowanie kandydata do bierzmowania przyjęcie tego sakramentu, najlepiej, gdy sama jest już po bierzmowania i odznacza się dojrzałością życia religijnego. Światło - ważny, naturalny element liturgii: symbolizuje prawdę, życie, obecność Boga, nasze wyzwolenie, wreszcie samego Chrystusa, który stał się "światłem na oświecenie pogan". Świeca - paląca się świeca jest znakiem obecności Chrystusa, jest znakiem radości, nadziei, miłości i ofiary. Święcenia - (łac. ordinatio) sakrament dający człowiekowi udział w kapłańskiej misji Chrystusa. Istnieją trzy stopnie święceń: diakonat, prezbiterat, episkopat. Może go przyjąć jedynie ochrzczony mężczyzna. Święto - (łac. festum) obchodzenie jakichś ważnych wydarzeń, tak dziejących się obecnie, jak i tych wspominanych, które się upamiętnia, lub; jak to ma miejsce w przypadku świąt chrześcijańskich: urzeczywistnia i uobecnia. Święto to także ranga obchodów liturgicznych: niższa od uroczystości. W święta śpiewamy w liturgii hymn Gloria, jednak nie odmawiamy Credo. Przed Ewangelią odczytywane jest tylko jedno czytanie (jak w dzień powszedni lub we wspomnienie). Święty - sam Bóg: Święty Świętych, także: określenie używane na osobę kanonizowaną przez Kościół, ale także każdy człowiek, który z całego serca wypełniał swoje życiowe powołanie, karmiąc się słowem bożym i chlebem eucharystycznym, miłując bliźniego swego jak siebie samego. Świętych obcowanie - prawda wiary, zakładająca, iż Kościół tworzą żyjący ludzie, ale również zmarli, święci, a także osoby będące w czyśćcu, zespalaną przez wzajemną miłość. Te Deum - "Ciebie, Boga, wysławiamy", uroczysta pieśń dziękczynna wykonywana podczas szczególnych Mszy Świętych. Teologia - (gr. theos - Bóg, logos - nauka; nauka o Bogu) dziedzina nauki posiadająca własne źródła poznania i metody badawcze. Stara się ona wyrazić nadprzyrodzoną rzeczywistość - relację człowieka z Bogiem, Jego przymioty. Tiara - papieska korona, triregnum, składająca się z trzech diademów, koron. Wysadzana drogimi kamieniami i złotem. Symbolizuje wszelką zwierzchność papieża nad władzą świecką. Obecnie nieużywana. Tonsura - wygolony krążek na głowie, ciemieniu. Znak przynależności osoby duchownej do Kościoła. Zwyczaj zniesiony przez Sobór Watykański II. Trójca Święta - jedna z największych tajemnic wiary, dogmat. Termin określający jednego Boga w trzech osobach, zakładając równość między Bogiem Ojcem, Synem Bożym i Duchem Świętym. Trybularz - kadzielnica, naczynie liturgicznie, w którym spalane jest kadzidło podczas Mszy i nabożeństw. Tunika (tunicella) - szata liturgiczna, podobna do dzisiejszej alby. Niegdyś szata codzienna mieszkańców basenu Morza Śródziemnego, szczególnie urzędników, senatorów. Nosili ją biskupi i diakoni, następnie zakładano ją w liturgii na albę. Kiedyś szata subdiakona. Zniesiona po 1972 roku. Urbi et Orbi - "Miastu i Światu" Specjalne papieskie błogosławieństwo udzielane z balkonu bazyliki św. Piotra w bardzo ważnych okolicznościach. Pozwala otrzymać odpust zupełny. Welon - szata liturgiczna używana podczas udzielania błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem. Tak określana jest również tkanina, którą nakryty jest kielich oraz nakrycie monstrancji Wikariusz - kapłan pomocniczy proboszcza, bądź biskupa. Woda Święcona - znak duchowego oczyszczenia i odrodzenia w chrzcie świętym. Woda święcona jest często urzynana, podczas aspersji, w kropielnicach przy drzwiach kościołów, podczas pogrzebów, a także w wielu sakramentaliach i błogosławieństwach. Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych - święto 2 listopada. Wspólnota - zbiorowość, oparta na silnych uczuciach, więziach, poczuciu przynależności i bezpieczeństwa. Podtrzymująca wspólną tradycję. Wstrzemięźliwość - jedna z czterech cnót kardynalnych. Polega na powściąganiu skłonności do przyjemności zmysłowych i zapewnia równowagę w używaniu dóbr stworzonych. Wtajemniczenie chrześcijańskie - zazwyczaj odnosi się do przyjęcia trzech sakramentów tzw. wtajemniczenia chrześcijańskiego: chrztu, bierzmowania i komunii. W szerszym rozumieniu: całokształt poznawania prawd wiary, nauki Kościoła, ewangelii. Wyrzuty Sumienia - głos duszy; wewnętrzny osąd własnego postępowania, często podświadomy i nie dający się logicznie wytłumaczyć. Wystawienie - wystawienie Najświętszego Sakramentu do adoracji dla wiernych, stosowane od XIV. Hostię św. wystawia się w kustodii lub w monstrancji. W. zwykle kończy się błogosławieństwem sakramentalnym NS. Wyznanie wiary - (łac. Credo) jeden z symbolów wiary, tekst zawierający najważniejsze prawdy naszej wiary; niejako streszczenie tego, w co wierzymy i co wyznajemy. We Mszy św. niedzielnej i w uroczystości; wypowiadane publicznie i wspólnie w zgromadzeniu liturgicznym przed modlitwą powszechną. Zabobon - ogół czynności niezgodnych z wiarą, często mający podłoże pogańskie. Także bałwochwalstwo, wróżbiarstwo, magia, wiara w amulety, które sprzeczne są z wolą i zamysłem Bożym. Zacheuszki - świeczniki, które ustawiane są w miejscach, gdzie podczas konsekracji kościoła mury zostały namaszczone krzyżmem świętym. Zadośćuczynienie - akt penitenta, zadany przez spowiednika, którego celem jest próba naprawienia zła wyrządzonego grzechem. Zaduszki - patrz: Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych. Zakrystia - miejsce przechowywania paramentów liturgicznych, ksiąg i innych elementów potrzebnych do przygotowania liturgii. Niegdyś przechowywano tam Najświętszy Sakrament - sakrarium - stąd wzięła się nazwa. Pomieszczenie to jest połączone z budynkiem prezbiterium. Zakrystian - inaczej kościelny: osoba opiekująca się zakrystią - przygotowuje liturgię pod względem technicznym: księgi, szaty, paramenty. Zemsta - akt nienawiści, nieodparta chęć wyrządzenia zła za zło, wypływająca z braku przebaczenia. Zesłanie Ducha Świętego - uroczystość kończąca okres wielkanocny, pamiątka nawiedzenia wieczernika i obdarzenie darami Ducha Świętego apostołów. Zgoda - współczucie między ludźmi oparte na wzajemnej miłości i trosce o bliźniego. Panuje tam, gdzie jest przebaczenie, cierpliwość i zdolność do wyrzeczenia się dobra na rzecz drugiego człowieka. Zgorszenie - złe, nieodpowiedzialne zachowanie, negujące przykazanie miłości, dawanie niepoprawnego przykładu swoim postępowaniem, co uważane jest za grzech. Zgromadzenie liturgiczne - całość wspólnoty celebrującej liturgię, a więc: celebrans, asysta liturgiczna, wszyscy wierni i porządkowi. Zmartwychwstanie - powstanie z martwych Chrystusa, ostateczne pokonanie śmierci. Nadzieja na zbawienie i życie wieczne w niebie. Pamiątkę tego wydarzenia obchodzimy co roku w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego. Znak krzyża - krzyż początkowo będąc znakiem haniebnej śmierci, stał się znakiem zwycięstwa i zmartwychwstania. Jest to znak zbawienia, identyfikujący chrześcijanina, wyznaniem wiary w trój jedynego Boga. Znak pokoju - znak pojednania z bliźnim, dokonywany podczas każdej Mszy Świętej. Symbol braterskiej wspólnoty. Zwiastowanie - wydarzenie, podczas którego archanioł Gabriel objawił Maryi Boży plan wobec niej. Po zawierzeniu się woli Boga nastąpiło mocą Ducha Świętego poczęcie Chrystusa w jej łonie. Zwyczaj - stały sposób postępowania, przyjęty przez grupę, wspólnotę. Zwyczaje powstają na łonie tradycji tym samym ubogacając ją. Istnieją także zwyczaje w liturgii. Życie wieczne - stan ostatecznego szczęścia człowieka w zjednoczeniu z Bogiem Ojcem. Jest nadzieją i celem, do którego mamy dążyć poprzez dobre życie kierując się nauką Kościoła.
Mateusz, św. Marek, św. Łukasz i św. Jan to autorzy czterech Ewangelii włączonych do kanonu Pisma Świętego. Za ich symbole przyjęto cztery skrzydlate istoty żyjące: człowieka, lwa, woła i orła, które pojawiają się w wizji Ezechiela oraz w Apokalipsie św. Jana. W wizji Ezechiela istoty te opisują Boga: człowiek – poznanie i
Jak często codziennie, jako chrześcijanie, łączymy za pomocą gestu czoło, brzuch, lewe i prawe ramię? Z drugiej strony – jak często zastanawiamy się, co to wszystko ma znaczyć i po co to robimy? „W Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen” Jak często wypowiadamy w ciągu dnia te słowa? Jak często codziennie, jako chrześcijanie, łączymy za pomocą gestu czoło, brzuch, lewe i prawe ramię? Z drugiej strony – jak często zastanawiamy się, co to wszystko ma znaczyć i po co to robimy? Tymczasem znak krzyża jest jedną z pierwszych, a zarazem najpiękniejszych modlitw, których uczymy się w ciągu naszego chrześcijańskiego życia... Poniżej postaram się krótko przedstawić „instrukcję obsługi” znaku krzyża podczas modlitwy, „dzieląc” ją na dwie części: słowa i gesty. Słowa Chyba nie ma chrześcijanina, który by nie znał słów tej modlitwy. Zazwyczaj bez chwili namysłu wypowiadamy formułkę trynitarną: „W Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego”. Większość ludzi zresztą trafnie potrafi stwierdzić, że tym samym potwierdzamy naszą wiarę jako chrześcijan, a więc tych, którzy z łaskawości Boga poznali, że nie jest On wielkim i odległym samotnikiem, ale Kimś, kto żyje i kocha, kto jest nie tyle Osobą, ale Relacją Osób. Przed tym jednak, przed wskazaniem i nazwaniem owych trzech Osób Boskich wypowiadam jeszcze jedno słowo, bardzo ważne dla tej modlitwy: „Imię”. Nie jest tu ono wcale pozbawione znaczenia... Czym jest Imię w Piśmie Świętym i w kulturze biblijnej wiemy raczej dobrze – ukazuje posłannictwo osoby, jej misję, to, co w niej najważniejsze. To fakt. Ale co z imieniem Boga? Otwórzmy Stary Testament, a konkretniej Księgę Wyjścia. Spójrzmy na werset 3, 14 - „Bóg odrzekł: Jestem Tym, kim jestem. Tak masz powiedzieć Izraelitom: Jestem posyła mnie do was”. I dalej - „To jest moje imię i takim ma pozostać w pamięci wszystkich pokoleń” (3, 15). Wypowiadając formułę trynitarną przy znaku krzyża przypominamy sobie o tym, że Bóg jest, że zawsze jesteśmy w Jego obecności, że w Nim żyjemy, poruszamy się i jesteśmy (Dz 17, 28). A w jakim Bogu jestem? W tym, który jest Relacją, doskonałą wymianą miłości i życia. Z takim, który pragnie ostatecznie zerwać z krańcową postacią samotności. Gesty Mało tego, wcale nie jestem gdzieś na marginesie Boga, w Jego kącie. Przypatrzmy się gestom, które towarzyszą wypowiadanym słowom. Od czoła do brzucha, od lewego do prawego ramienia... co jest w centrum? Serce. Właśnie - serce, centrum – tam jest moje miejsce, w samym środku miłości Boga, i to wcale nie jest brak skromności... A co z tym ruchem ręki? Na myśl przychodzi mi werset Psalmu 103 - „Jak wysoko niebo wznosi się nad ziemią, tak wielka jest Jego łaskawość dla tych, którzy się Go boja, jak jest odległy wschód od zachodu, tak daleko odsuwa od nas nasze występki” (Ps 103, 11n). I chyba te myśli powinny towarzyszyć przy wykonywaniu znaku krzyża: ogrom Bożej miłości i łaskawości dla mnie, wyrażający się szczególnie w odpuszczeniu moich grzechów. Amen Potwierdza to wszystko krótkie słówko – amen. Amen, a więc: zgadzam się, wierzę Bogu, wierzę właśnie takiemu Bogu, który nie chce mojej samotności, ale kocha mnie i chce ukryć w sobie w trudnych chwilach. Właśnie takie „amen” może zakończyć jedną z najkrótszych i piękniejszych modlitw, albo stać się początkiem dłuższego spotkania z Bogiem i Jego słowem kierowanym do mnie...
3. Symbole M+S lub M&S (błoto i śnieg) znajdują się zazwyczaj na oponach zimowych, całorocznych i oponach do pojazdów 4x4 z samoczyszczącym się bieżnikiem oraz przeciętną trakcją, przeznaczonych do jazdy po błocie lub śniegu. Oznaczenie M+S wraz z symbolem „płatka śniegu” wskazuje na oponę typowo zimową. 4.
Zaznaczono już, jak nieprawdziwa okazała się obiegowa opinia, że krzyż jest symbolem chrześcijaństwa od początku istnienia Kościoła. Równocześnie historycy zauważają, że "istniały tajemne znaki służące porozumiewaniu się współwyznawców, ale nic nie przemawia za tym, aby komuś mógł przyjść do głowy pomysł obierania za godło lub symbol znienawidzonego przez społeczeństwo szubienicznego słupa! Narzędzie tortury mogło jedynie budzić lęk i zgrozę. Od tego widoku ze wstrętem odwracano głowy. Pamiętajmy, że jeszcze za czasów Konstantyna Wielkiego wieszano nieustannie za byle co, nawet za przeklęty a smutny los, że ktoś miał nieszczęście urodzić się niewolnikiem, za przegraną bitwę, a nawet po dowodzi natomiast, że porozumiewaniu się chrześcijan służyły na początku znak ryby i znak kotwicy: "Jednym z najstarszych symboli chrześcijańskich była ryba. Warto zauważyć, że o takim właśnie znaku, używanym przez chrześcijan w czasach Nerona, pisze Henryk Sienkiewicz w "Quo vadis?"!Innym symbolem chrześcijaństwa była kotwica, która jako znak występuje na grobowcach najstarszych katakumb. Wiemy, że Klemens Aleksandryjski (150-215) był inicjatorem wprowadzenia kotwicy jako oficjalnego emblematu chrześcijaństwa i propagował szeroko noszenie tego znaku w pierścionku na małym palcu lewej ręki. POMYŚL LOGICZNIE; gdyby za czasów Klemensa istniał już emblemat krzyża, jako symbolu chrześcijaństwa, to czy do pomyślenia byłaby forsowanie wprowadzenia w jego miejsce kotwicy? Nie! Po prostu wtedy nikt jeszcze nie myślał, aby z narzędzia zbrodni zrobić symbol kultu. Nikt - oprócz Tego, który już kilka tysięcy lat wcześniej wymyślił krzyż, poprzez który ludzie oddawali mu i nadal oddają cześć - Szatanowi, jednak w niektórych polskich encyklopediach napisano, że "krzyż był przedmiotem ogólnej czci chrześcijan pierwszych wieków. [...] wyrabiali go oni na sprzętach domowych, narzędziach, księgach, itp." Niestety, jest to nierzetelna informacja!Trzeba z naciskiem powiedzieć, że szereg stwierdzeń o używaniu znaku krzyża przez chrześcijan w pierwszych wiekach, to informacje pozbawione realnych podstaw, nie są udokumentowane. Takich starożytnych przedmiotów, znaczonych chrześcijańskimi krzyżami, nie rysowany lub rzeźbiony nie występował u chrześcijan przed soborem nicejskim w 325 mówią zapiski; na sali obrad soboru, przed tronem cesarskim leżała jedynie otwarta księga Ewangelii, innego symbolu nie czyż na sali obrad soboru mogłoby brakować krzyża, gdyby symbol ten był już wówczas w użyciu? Najpoważniejsze źródła na świecie, z Encyclopedia Britannica na czele, stwierdzają jednoznacznie, że krzyż, jako znak, wprowadzono do chrześcijaństwa dopiero w I połowie IV wieku po Chrystusie: "Encyklopedia Brytyjska bez żadnych wahań i wątpliwości podaje, że symbol krzyża ustanowił Konstantyn (312 rok!)..." (11)Jezus Chrystus nigdy nie używał krzyża jako znaku w jakiejkolwiek materialnej formie. Nie robili tego również Apostołowie. Oto dwa wymowne świadectwa;W sztuce sakralnej wyobrażenia krzyża występują od III i IV wieku (sarkofagi, wczesnochrześcijańskie katakumby) Krzyż, jako godło chwały ukazuje się dopiero na początku V jest oczywisty: materialne wyobrażenie krzyża i używanie tego znaku jako symbolu, nie ma nic wspólnego z Chrystusem, a co za tym idzie z prawdziwym chrześcijaństwem. Dopiero w IV wieku po Chrystusie, gdy zwyczaje pogańskie zaczęły się wlewać szerokim strumieniem do wierzeń i praktyk Kościoła, krzyż, za sprawą cesarza Konstantyna, a potem jego matki, Heleny (która rzekomo odnalazła w Jerozolimie oryginalny krzyż Chrystusa - podobnie jak krzyże obu złoczyńców pośród których Chrystus był ukrzyżowany!), znalazł dla siebie uprzywilejowane miejsce. Legenda głosi, że Konstantyn miał proroczy sen, w którym bóg obiecał mu zwycięstwo, jeżeli żołnierze umieszczą znak krzyża na swoich tarczach przed bitwą ma moście mulwijskim. W dziele "Cywilizacje starożytne" (14) czytamy: "Po kilku latach monogram Chrystusa zaczął się pojawiać na monetach, czasem obok symboli pogańskich".Niewielu nominalnych chrześcijan wie też, choć w tym przypadku informacja ta jest systematycznie upowszechniana przez publicystów w okresie świąt grudniowych, że święto Bożego Narodzenia, to naprawdę obchodzony uroczyście przez pogan Dies Natalis Solis Invicti (Dzień Narodzin Niezwyciężonego Boga Słońca)! odobnie niewielu wie, albo nie chce przyjmować do wiadomości, że niedziela, uznawana za typowo chrześcijański dzień święty, nie była bynajmniej ustanowiona na pamiątkę zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, ale także ma rodowód solarny. Jest to obchodzony od zamierzchłej starożytności Dies Solis (dzień słońca; porównaj w języku niemieckim Sonntag, ang. Sunday), który wprowadził do chrześcijaństwa na mocy wydanego przez siebie edyktu, cesarz Konstantyn Wielki w roku 321 po Chrystusie! W "Historii Starożytnego Rzymu" Maria Jaczynowska pisze:"Religie solarne zatriumfowały w pełni w wieku III. [...] Były to kulty pochodzenia bądź syryjskiego (Baal, Jupiter, Dolichenus), bądź irańskiego (Mitra). [...] Największe jednak wpływy w świecie rzymskim uzyskał kult irańskiego boga Mitry. [...] Rzymianie poznali Mitrę, jako boga światłości i słońca, związanego z porządkiem kosmicznym, który miał się narodzić ze skały w dniu 25 grudnia i wychowywać wśród pasterzy. [...] Mitraizm osiągnął szczyt popularności w wieku III [...] świętowana przez wyznawców Mitry data jego urodzin (25 grudnia) obchodzona jako główne święto w kulcie solarnym Słońca Niezwyciężonego, została w nominalnym chrześcijaństwie uznana za dzień Bożego Narodzenia. [...] Pełny triumf kultów solarnych przypada dopiero na rządy Aureliusza (270-275), który uczynił ze Słońca Niezwyciężonego (Sol Invictus) głównego boga Imperium. [...] Uważany za inspiratora nowej polityki religijnej cesarz Konstantyn nie przestał być najwyższym kapłanem kultów pogańskich, czyli Pontifexem Maximusem. W dalszym ciągu lansował kult najwyższego boga - Sol Invictus, którego tradycje przejął na wzór Aureliana."Kościół katolicki, na poparcie swych twierdzeń, że krzyż ma pewne podwaliny w biblii, odwołują się do wersetów, które jakoby mówią o potrzebie "noszenia i czczenia krzyża".Faktycznie, w wielu miejscach Nowego Testamentu czytamy o "krzyżu", o potrzebie "noszenia krzyża", a także ostrzeżenia przed ludźmi, "którzy są wrogami krzyża Chrystusowego". Mówił o tym Jezus Chrystus, pisał o tym wiele apostoł Paweł. Dlatego rodzi się pytanie, czy argumentując przeciwko materialnym wyobrażeniom krzyża i sprawowanemu wokół nich kultowi - także w tym opracowaniu - nie popadam aby w spór ze Słowem Bożym?Jest to pytanie i sprawa bardzo poważna. Na szczęście istnieje prosty sposób, aby to sprawdzić: należy po prostu przyjrzeć się uważnie tym wszystkim wersetom biblijnym, aby można je było 10;37,38 BT (37) Kto kocha ojca lub matkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godzien. I kto kocha syna lub córkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godzien. (38) Kto nie bierze swego krzyża, a idzie za Mną, nie jest Mnie 16;24 BT (24) Wtedy Jezus rzekł do swoich uczniów: Jeśli kto chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech Mnie 9;23 BT (23) Potem mówił do wszystkich: Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech co dnia bierze krzyż swój i niech Mnie naśladuje! Łuk 14;27 BT (27) Kto nie nosi swego krzyża, a idzie za Mną, ten nie może być moim dostrzegłeś pewny bardzo istotny fakt; otóż Jezus mówiąc o krzyżu, robi to na długo przed swoją śmiercią. Wie doskonale, że zgodnie z proroctwami, poniesie męczeńską śmierć zawisłszy na drzewie;Dzie 5;30 BW (30) Bóg ojców naszych wzbudził Jezusa, którego wy zgładziliście, zawiesiwszy na drzewie,Dzie 10;39 BW (39) A my jesteśmy świadkami tego wszystkiego, co uczynił w ziemi żydowskiej i w Jerozolimie; jego to zabili, zawiesiwszy na 3;13 BW (13) Chrystus wykupił nas od przekleństwa zakonu, stawszy się za nas przekleństwem, gdyż napisano: Przeklęty każdy, który zawisł na drzewie,Gdyby faktycznie krzyż miał stać się symbolem religijnym chrześcijan, to czy Jezus by tego nie oznajmił swoim uczniom?Z całą pewnością możemy powiedzieć, że dla Jezusa bałwochwalcze przedmioty kultu były przekleństwem - dlaczego? Ponieważ doskonale wiedział kto tak naprawdę kryje się za bałwanami i z jaką odrazą i pogardą patrzy na nie Bóg Jeszuy Jehowa/Adonai/Pan/Ojciec/Jahwe
Z tyłu, na dachu i po bokach pojazdu powinny mieć logo o średnicy 50 cm. Po bokach pojazdu powinna być również umieszczona nazwa dysponenta jednostki. Z przodu pojazdu powinien znajdować się lustrzany napis "AMBULANS", barwy czerwonej lub granatowej o wysokości znaków co najmniej 22 cm. Z tyłu może znajdować się taki sam napis o
Najlepsza odpowiedź blocked odpowiedział(a) o 16:59: Nie, nie Trójca, tylko:kladziesz na czole - to znaczy, ze rozumiesz ewangeliekladziesz na brodzie, czy koło niej - bedziesz głosić ewangeliekladziesz na sercu [nie na srodku, tylko bardziej na lewo] - to ewangelia jest dla ciebie wszystkim Nie jestem pewien co do tego opisu, błędy mogą być duze, ale mniejwiecej o cos takiego chodzi. Odpowiedzi blocked odpowiedział(a) o 14:31 Dbajmy o głęboką pobożność w czasie wykonywania tego gestu. ... Powyższy dialog ma miejsce także przed rozpoczęciem czytania Ewangelii, ... Że ksiądz, który niczym się nie zajmuje i ma wszystko w nosie ma w sobie ... głoszenia Ewangelii. Znak krzyżu na sercu oznacza wolę przemiany życia pod wpływem słowa naj? na czole rozum ze zrozumiesz ewangelie i bd ja sobie tlumaczylusta bd o niej mowil przekazywal dalejserce bd trzymal w sercu blocked odpowiedział(a) o 15:34 Symbol trzech krzyży oznacza 3 osoby Boskie- Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty, katolicy. Uważasz, że ktoś się myli? lub
Wiele osób nie rozumiejąc znaczenia tej modlitwy, robi znak krzyża jakby od niechcenia, zatrzymując się na geście. Gwarantuję, że gdybyś znał wagę tej modlitwy, częściej byś ją praktykował. Znak krzyża . Przez znak Krzyża Świętego wyzwól nas Boże, nasz Panie, od naszych nieprzyjaciół. W imię Ojca i Syna, i Ducha

Chrześcijanie modlą się symbolowi krzyża. Ludzie noszą krzyże na łańcuszkach, modlą się jemu w Chrześcijańskich i Protestanckich cerkwiach, soborach, czynią nagrobkowe kamice w formie krzyża. Pamiętacie ✙ symbol krzyża na miejscowej aptece czy maszynie karetki pogotowia ratunkowego? Dla religijnych użytkowników, dziś to jeden z najznanych religijnych znaków. W tym artykule zrobię przegląd różnej techniki i potrafisz wybrać tę, która najlepiej ci podchodzi,zależnie od twojego operacyjnego systemu i twojego smaku. Co symbolizuje krzyż ——-††††——- ——-††††——- †††††††††††† †††††††††††† ——-††††——- ——-††††——- ——-††††——- ——-††††——- ——-††††——- ——-††††——- Krzyz (od Łaciny "crux", Rzymskie urządzenie dla katuszy (wykorzystuje się dla krucyfiksu) to geometryczna figura składa się z dwóch linii prostopadłych jeden jednemu, rozdzielając jedną czy dwie linie na połowę. Linie zazwyczajsą rozmieszczone pionowo i poziomo jeśli oni idą podkątem. Takie projektuwania nazywa się Andrzejiwskim kryżem. Ręce na takim krzyżu muszą znajdować się nie pod kątem prostym. Krzyż półmiesiąca to symbole Internacjonalnego Ruchu Czerwiennego Krzyża - internacjonalnego humanitarnego ruchu z 97- milionami personelu,wolontariuszy i członków po całem świczie. Jak wprowadzić symbole krzyża Wybierz swój system i poznaj Windows Z Klawiatury Alt kody Skrót technika, która działa na większości komputerów i laptopów wykorzystujących MS Windows. Naciśnij klawisz Alt oraz gdy jest zaciśnięty, wprowadź kod na klawiaturze numerycznej. Zobacz mój przewodnik, jeśli masz laptopa. Ponadto, można zyskać dużo częściej stosowanych symboli w ten sposób. Kod alt Symbol 0134 † 0135 ‡ Tryby Shift Nastrój swoje rozkładanie klawiatury w Windows tak, by można było nabierać wszystkie dodatkowe symbole które chcesz, tak prosto, jak zwyczajny tekst. Zajmuje gdzieś 5-10 minut żeby wszystko nastroić, lecz potem będziesz drukował jak fachowiec. Możesz przypisać symbole krzyzy oraz wszelkie inne znaki tekstu na klawiaturze za pomocą techniki. Symbolowa karta Symbolowa karta pozwala widzieć i wykorzystać wszystkie symbole dostępne we wszystkich czcionkach (przykłady czcionek "Arial", "Times New Roman", "Webdings")zainstalowanych na twoim komputerze. Można wprowadzić symbole krzyzy używania. Mac Emoji na iOS (iPhone, iPad i iPod touch) Simple and beautiful way to discover how to add a virtual keyboard for Emoji symbols visible as small pictures. The keyboard itself is preinstalled on your iOS device, so you don't have to download, or buy anything. Podgląd klawiatury Możesz wprowadzić często używane symbole w tym symboli krzyża i akcentowanych liter na komputerze Mac za pomocą klawisza [Option]. Zebrałem spis gorących terminowości w tym artykule z wyjaśnieniem, aby otworzyć przeglądarkę klawiatury. Można użyć Przeglądarke Klawiatury jako alternatywe dla mojej listy. [Option] + [T] odtwarza † symbol krzyża. Paleta symbolow Paleta Symbolow pozwala ci widzieć i wykorzystać wszystkie symbole dostępne we wszystkich czcionkach (przykład czcionek "Arial", "Times New Roman", "Webdings") wykorzystanych na twoim komputerze. Linux Z Klawiatury Symbolowa karta Symbolowa karta pozwala widzieć i wykorzystać wszystkie symbole dostępne we wszystkich czcionkach (przykłady czcionek "Arial", "Times New Roman", "Webdings")zainstalowanych na twoim komputerze. Ona również może pomóc poznać kody Unicode dla wprowadzenia symboli zklawiatury. HTML kod Następnie to spis HTML i Java Script istot dla symbolow krzyzy. W Java scripćie musisz pisać jak = "ten \u2669 symbol" jeśli chcesz włączyć specjalny symbol do rządka. Podmioty HTML Podmioty JS Symbol Podmioty HTML Podmioty JS Symbol ☩ \u2629 ☩ ☨ \u2628 ☨ ☦ \u2626 ☦ ✞ \u271e ✞ ✛ \u271b ✛ ✜ \u271c ✜ ✝ \u271d ✝ ✙ \u2719 ✙ ✠ \u2720 ✠ ✚ \u271a ✚ † \u2020 † ‡ \u2021 ‡

Symbole na metkach dotyczące prasowania są już zdecydowanie łatwiejsze to rozszyfrowania, gdyż przedstawiają żelazko i kropki. Jedna kropka oznacza maksymalną temperaturę prasowania 110 stopni Celsjusza, dwie - 150 stopni Celsjusza, trzy – max. 200 stopni Celsjusza. Przekreślone żelazko oznacza, że danej tkaniny w ogóle nie Świadomość ludzi dotycząca symboli magicznych jest niewielka. Dla wielu są one po prostu modnym emblematem, który nie niesie ze sobą żadnych treści. W sklepach bądź na straganach, fakt ten jest dość często wykorzystywany. Znaki te widnieją na ubraniach, w formie biżuterii lub tatuażu. Warto więc zwrócić uwagę, jakimi symbolami i przedmiotami się otaczamy. Nie powinno być nam obojętne co nosimy na swoim ciele. Jako umowne znaki, mogą mieć odmienne znaczenie. Należy pamiętać, że wszystkie symbole mają swój kontekst cywilizacyjny. Związane są z inną kulturą i wierzeniami. Do pełnego odczytania jakichkolwiek znaków warto zapoznać się z ich znaczeniami. Poznaj znaczenie magicznych symboli. Czym są symbole magiczne? Symbole magiczne są to znaki, charakterystyczne dla danej kultury bądź wyznania. Wszystkie stanowią część obrzędów magicznych. Formy, kształty symboli wywodzą się od rytuałów plemiennych, obecnych w kulturach ludzkich od setek lat. Najbardziej rozpoznawalne symbole, które pojawiają się w naszym codziennym życiu: Pentagram Krzyż Celtycki Ankh (Klucz Nilu, krzyż z kokardką) Ying -Yang Udjat (Oko Horusa) Krzyż łaciński Pacyfka (Krzyż Nerona) Swastyka Podkowa Heksagram 1. PENTAGRAM Jest to pięciokąt foremny, gwiaździsty. Uważany jest za ważny symbol magiczno-okultystyczny. Kształt znaku to pięcioramienna gwiazda, wpisana w okrąg. Ramię skierowane ku górze to punkt szczytowy, jest on odpowiednikiem ducha. Pozostałe punkty styczne reprezentują: wiatr, ziemię, ogień i wodę. Posiada on moce, które są niezbędne do ubłagania dobrych duchów w prywatnej intencji, daje również ochronę przed siłami zła. Cała gwiazda symbolizuje ludzkość balansującą pomiędzy niebem a ziemią. Więcej do przeczytania na ten temat tutaj: Słownik Magii: Tajemnica Pentaklu Koszulkę ochronną z tym magicznym symbolem znajdziesz w naszym sklepie: 2. KRZYŻ CELTYCKI Jest to forma krzyża, opartego na okręgu. Od tysiącleci rozpoznawalny przez wyznawców religii przedchrześcijańskich. Symbolizuję celtyckie wianki, tak zwane ruta. Wierzenia mówią, że ujawnia most do innego świata, obdarza wyższą energią i wiedzą. Zapewnia zgodność człowieka z wszechświatem. Poprzeczne ramiona znaku oznaczają świat niematerialny, natomiast ramię pionowe – świat fizyczny i ziemski. Oparte na ramionach koło, jest symbolem jedności. 3. ANKH (Klucz Nilu) Znak podobny do krzyża łacińskiego, który wywodzi się od chrześcijan. Różni się zwieńczeniem, występuje tu w formie pętli. W starożytnej kulturze egipskiej jest symbolem płodności, oznaczał życie i reinkarnacje. Powiązany był z wyobrażeniami o przezwyciężeniu śmierci, z czego powstała potoczna nazwa – klucz życia. Linia pozioma z pętlą oznacza wschodzące każdego dnia Słońce. Natomiast pionowa symbolizuje jego promienie. 4. YING-YANG Przybiera formę odwróconej litery „S”, która oddziela znak na dwie części, jedna połowa przybiera kolor biały, druga zaś czarny. Odcienie te symbolizują równowagę między przeciwnościami – dobro/zło tak samo jak biel/czerń. Yin przedstawia moc ziemi. Odpowiada pierwiastkom żeńskim, takim jak księżyc i ciemność, stąd symbolizuje cnoty zwane żeńskimi – otwartość, intuicję. Natomiast Yang to moc nieba. Odzwierciedla męskie pierwiastki takie jak słońce, ciepło i jasność. Symbolizuje wartości uchodzące za męskie – rozsądek, siłę i przenikliwość. 5. UDJAT (Oko Horusa) Jak sama nazwa wskazuję wzoruje się na kształt oka. W symbolu widnieje też łza, która wypływa z dolnej powieki. Znak ten jest pochodzenia egipskiego. Malowano go mumiom, był także umieszczany na grobowcach. Miał on stwarzać oczy, przez które dusza zmarłego człowieka ogląda ludzi i świat. Symbol ten chroni przed zawiścią i zazdrością. Odpycha złą energię wysyłaną przez zawistnych ludzi. Pomaga spojrzeć na problemy z różnych punktów widzenia. Udjat to jeden z najskuteczniejszych symboli ochronnych. Prawe oko Horusa jest odpowiedzialne za przyszłość, a lewe zaś za przeszłość. Razem stanowią symbol wszechobecności. 6. KRZYŻ ŁACIŃSKI Symbol ten składa się z dwóch krzyżujących się ramion, krótsze ramie znajduję się w górnej części pionowej linii. Jest znakiem chrześcijan, dla nich jest odpowiednikiem zbawienia i zwycięstwa. Z krzyża czerpana jest nieustanna nauka prawdziwej miłości do drugiego człowieka. Symbolika krzyża łacińskiego obejmuje dwa wymiary – horyzontalny i wertykalny. Belka pionowa jest wymiarem wertykalnmy. Oznacza jedność nieba z ziemią, tego, co Boskie, z tym co ludzkie. Natomiast belka pozioma to wymiar horyzontalny. Symbolizuje zjednoczenie ludzi ze wschodu i zachodu. Znak ten posiada uniwersalny charakter zbawienia dokonanego na krzyżu. 7. KRZYŻ NERONA (Pacyfka) Symbol ten to koło, przekreślone pionową linią na dwie części. Okrąg zawiera w sobie rozszczepienie w kształcie odwróconej litery “Y”. Jest to teutoński znak ucieczki przed śmiercią. Rozszczepienie wskazuje na święte słowo z hinduizmu, buddyzmu i dżinizmu. Interpretowane jest jako – Om, które bywa wykorzystywane na początku wielkich zaklęć i modlitw. Symbolizuje Brahmę, Wisiznu i Siwę jako boskie uosobienie energii. Od lat 60-tych XX wieku identyfikowany jest jako symbol pokoju. 8. SWASTYKA Jest znakiem w kształcie równoramiennego krzyża, o ramionach zagiętych pod kątem prostym. Jest powszechnie stosowany w religiach indyjskich, zwłaszcza w buddyzmie i hinduizmie. Reprezentuje ruch słońca przez niebo. Stosowany jest przede wszystkim jako symbol tantryczny. Służył do wywoływania szakti. Występuje jako święty znak pomyślności, oznacza szczęście lub dobre samopoczucie. 9. PODKOWA Podkowa od zarania dziejów według przekazów ludowych jest uważana jako szczególny atrybut pomyślności i ochrony. Przybierając kształt otwartego “U” wyłapywała szczęście dla posiadacza. Podkowa wykonana z żelaza posiadała potężniejszą moc, gdyż żelazo jest metalem magicznym. Materiał ten odpędza skutecznie złe mocne. Umieszczona na drzwiach domu, nad kominkiem czy nawet mocowana na masztach statków, dawała ochronę domostwu lub mieszkańcom. 10. HEKSAGRAM (Gwiazda sześcioramienna) Symbol ten złożony jest z dwóch trójkątów równoramiennych, które są wpisane w okrąg. Okrąg gwarantuje otrzymanie dodatkowej siły i podnosi znaczenie posiadacza. Trójkąt przekazujący, skierowany ku górze symbolizuje męskość, druga figura, skierowana ku dołowi natomiast żeńskość. W połączeniu obydwa trójkąty oznaczają przekazywanie i kontynuację procesu życiowego. Obydwa te trójboki są symbolami wody i ognia oraz dobrych i złych duchów. Koszulkę ochronną z tym magicznym symbolem znajdziesz w naszym sklepie: Świadomość oddziaływania symboli, którymi się otaczamy jest ogromnie ważna. Dzięki temu zdajemy sobie sprawę z ich posiadanej mocy, i nie wykorzystujemy ich bezcelowo. Symbole te ukazują się często w formie talizmanów lub medalionów. Wiedza na temat ich pochodzenia, jak i skrywanych tajemniczych sił, pomoże właścicielowi adekwatnie nimi dysponować. Aniela Frank Źródła: Zdjęcia: Symbol „Dbaj o czystość” – po zużyciu kosmetyku, opakowanie należy wyrzucić do kosza, aby nie zanieczyszczało środowiska. Znak „nie testowane na zwierzętach” – obecnie (od 2004 roku w UE) istnieje całkowity zakaz testowania kosmetyków na zwierzętach, dlatego znak ten jest rzadko stosowany przez producentów. Czasem, w Następnie czynicie znak krzyża. Róbcie go uważnie. Nie w po¶piechu, nie byle jak, ale ze staranno¶ci± i szacunkiem. Ukryte s± w nim najgłębsze tajemnice naszej wiary. Pozwólcie, że powrócę do mojego pobytu na Górze Athos, o którym opowiadałem na pocz±tku. Miałem tam okazję rozmawiać z pewnym ¶wieckim. Ów młody Grek zwrócił mi uwagę, że katolicy czyni± znak krzyża od tyłu. Nie było to sformułowane zbyt ekumenicznie! Jednak te słowa maj± drugie dno. Wiemy, że w tradycji bizantyńskiej znak krzyża wykonuje się kciukiem złożonym razem z palcem wskazuj±cym i ¶rodkowym, podczas gdy dwa ostatnie palce zagięte s± na wnętrze dłoni. Trzy palce symbolizuj± Trójcę, a dwa pozostałe podwójn± naturę Chrystusa: bosk± i ludzk±. Uczynienie znaku krzyża jest zatem mał± katechez±, przypomnieniem samemu sobie najbardziej podstawowych tajemnic wiary. Jednak różnica tkwi nie tylko w ułożeniu palców. W tradycji wschodniej znak krzyża czyni się od prawej do lewej, za¶ u nas od lewej do prawej. Dlaczego? Warto zauważyć, że w XIII w. papież Innocenty III (współczesny ¶w. Franciszkowi z Asyżu) pouczał wiernych na temat znaczenia znaku krzyża tymi słowami: Znak krzyża czynimy trzema palcami, ponieważ wykonuj±c go, przywołujemy Trójcę ¦więt± […]. Oto jak się go czyni: z góry na dół, i z prawej na lew± stronę, ponieważ Chrystus zst±pił z nieba na ziemię, i od Żydów (strona prawa) przeszedł do pogan (strona lewa). Proszę zauważyć, że papież opisuje zwyczaj obowi±zuj±cy na Zachodzie. W XIII w. na Wschodzie i na Zachodzie znak krzyża czyniono tak samo. Papież mówił dalej: Inni jednakże czyni± znak krzyża z lewej na praw± stronę, ponieważ z marno¶ci (strona lewa) musimy przej¶ć do chwały (strona prawa), tak jak Chrystus przeszedł ze ¶mierci do życia i z Piekieł do Raju. [Niektórzy księża] czyni± znak krzyża w taki sposób, by i oni, i wierni poruszali ręk± w tym samym kierunku. Łatwo to sprawdzić - wystarczy wyobrazić sobie kapłana zwróconego twarz± do ludu podczas udzielania błogosławieństwa. Natomiast, jak pisze dalej, "gdy czynimy znak krzyża nad wiernymi, czynimy go z lewej strony na praw±". Zatem ludzie, na¶laduj±c ruchy kapłana, zaczęli żegnać się w przeciwnym kierunku. Tak czy inaczej od tego czasu minęły wieki, a my na Zachodzie robimy znak krzyża otwart± dłoni± z lewej strony na praw±. Przy okazji warto przypomnieć ważn± liturgiczn± zasadę: zawsze trudne i zazwyczaj niewła¶ciwe jest powracanie do jakich¶ idealnych praktyk liturgicznych sprzed setek lat. Papież Pius XII w encyklice Mediator Dei nazwał takie postępowanie archeologizmem. Nie da się wymazać stuleci, które odcisnęły swoje piętno. Podstawow± zasad± powinno być raczej utrzymywanie ci±gło¶ci z tradycj± (ale zwróćmy uwagę, że nie tradycj± skostniał±, ale żyw±). Zatem zachodni sposób czynienia znaku krzyża należy uznać za obowi±zuj±ce nas rozwinięcie tradycji liturgicznej. Czy robi±c ten znak, jeste¶my ¶wiadomi jego znaczenia? Posłuchajmy, co na ten temat mówi Guardini: Oto czynisz znak krzyża, czynisz go w sposób wła¶ciwy. Nie jest to jaki¶ tam gest niezdarny i pospieszny, nie wiadomo co oznaczaj±cy. Nie! Czynisz należyty znak krzyża, powolny, duży, od czoła do piersi, od jednego ramienia do drugiego. Czy czujesz, jak on obejmuje ciebie całkowicie? Zechciej skupić się, jak należy; wszystkie swe my¶li i całe swe serce zbierz w jedno w tym znaku, co idzie od czoła do piersi, od ramienia do ramienia. A wtedy odczujesz, iż znak ten opasuje ciebie całego, ciało twe i duszę, iż cię ogarnia, udostojnia, u¶więca. Czemuż to? Bo jest on znakiem wszystkiego i jest znakiem zbawienia. Na krzyżu Pan nasz odkupił wszystkich ludzi. Przez krzyż u¶więca człowieka aż do najmniejszej tkanki jego istoty. Podczas liturgii znak krzyża czyni się wielokrotnie: a) pobłogosławion± wod± przed rozpoczęciem Mszy; b) na pocz±tku samej Mszy; c) przed Ewangeli± na słowa: "Racz oczy¶cić Panie mój rozum, moj± mowę i moje serce, abym przyj±ł słowa Ewangelii"; d) znak krzyża czynimy podczas obrzędu chrztu, namaszczenia chorych, egzorcyzmów, a także przy codziennej modlitwie; e) w trakcie odmawiania Oficjum żegnamy się na pocz±tku Benedictus i Magnificat, ponieważ s± to kantyki ewangeliczne, a Ewangelia jest symbolem samego Chrystusa. W bibliotece Papieskiego Ateneum ¶w. Anzelma w Rzymie, gdzie spędzam bardzo dużo czasu, na podłodze znajduje się wspaniała mozaika przedstawiaj±ca krzyż Chrystusa otoczony napisem: Ave Crux, Spes Unica - "B±dĽ pozdrowiony Krzyżu, nasza jedyna nadziejo"! Rzeczywi¶cie nadzieję możemy pokładać jedynie w Krzyżu Chrystusa - poza Nim nie ma zbawienia. Zatem gdy czynimy znak krzyża, co ma miejsce przecież wielokrotnie każdego dnia, róbmy to dobrze! Cassian Folsom OSBCzłowiek współczesny a liturgiaWydawnictwo Benedyktynów TYNIEC Obowiązująca od 2012 roku norma PN-EN ISO 3758:2012 „Tekstylia – system oznaczania sposobu konserwacji z zastosowaniem symboli” określa dokładny wygląd i znaczenie symboli, jakie powszechnie spotykamy na metkach. Co one oznaczają? PODSTAWOWE SYMBOLE. Symbol wanienki oznacza Pranie. Symbol trójkąta oznacza Bielenie
PEGI (Pan-European Game Information) to ogólnoeuropejski system klasyfikacji gier, czyli niewielkiej wielkości oznaczenia, które możesz znaleźć z przodu i z tyłu opakowania pudełkach gier konsolowych i komputerowych. Klasyfikują one gry ze względu na minimalny wiek gracza oraz rodzaj treści. Ma on pomóc w podejmowaniu świadomych decyzji o zakupie gier komputerowych dla dzieci. Działa on od 2003 roku i obecnie stosowany jest w 30 krajach. System ten został uznany przez Komisję Europejską oraz Rząd RP za pomocny w ochronie dzieci przed dostępem do treści nieodpowiednich dla ich wieku. Spis treści: 1. PEGI - jak odczytywać oznaczenia na grach? 2. Wady i zalety systemu klasyfikacji gier PEGI 3. PEGI info - popularne gry Fortnite League of Legends (LOL) Counter-Strike Minecraft Grand Theft Auto V (GTA) The Sims 4 Among Us Roblox 4. PEGI-3 - gry dla dzieci w każdym wieku Fifa Animal Crossing Crash Team Racing: Nitro-Fueled Overcooked 5. PEGI-7 - najfajniejsze gry 7+ Unravel Cuphead Spyro Reignited Trilogy PEGI - jak odczytywać oznaczenia na grach? Ranking wiekowy PEGI Przedziały wiekowe stosowane w Polsce w PEGI to 3, 7, 12, 16, 18. Informują o tym, czy dana gra zawiera treści odpowiednie do określonego wieku. Warto zwrócić uwagę, że podział ten nie uwzględnia stopnia trudności ani umiejętności niezbędnych do przejścia danej gry. Oznaczenia te skierowane są do rodziców, sprzedawcy nie są zobowiązani do ich przestrzegania, a co za tym idzie, mają prawo sprzedać 10-latkowi grę z oznaczeniem 18+. To, w co grają dzieci, pozostaje więc indywidualną sprawą każdego rodzica. Podział PEGI ze względu na rodzaj treści Przyczyny przeznaczenia danej gry dla określonej grupy wiekowej zobrazowano ikonkami symbolizującymi (od lewej): dyskryminację, narkotyki, nagość/seks, przemoc, wulgaryzmy, sceny wywołujące przerażenie, hazard i gra w Internecie z innymi ludźmi. Wady i zalety systemu klasyfikacji gier PEGI Największą zaletą, jak i wadą PEGI jest jego prostota. Dzięki jasnemu podziałowi i nieskomplikowanemu podziałowi łatwo i szybko możemy dowiedzieć się, czy dana gra jest odpowiednia dla dziecka. Niestety prostota przejawia się również w jego tworzeniu, czyli podstawie, na której dana gra trafia do poszczególnych przedziałów PEGI. Proste symbole nie są w stanie precyzyjnie określić fabuły gry, a tym bardziej jej wpływu na indywidualną jednostkę. Przykład: symbolem PEGI „narkotyki" zostają oznaczone gry, w których „pojawiają się nawiązania do narkotyków lub jest pokazane zażywanie narkotyków”, niezależnie od kontekstu. Oznacza to tyle, że ten sam symbol „narkotyki” znajdzie się zarówno na grach propagujących zażywanie narkotyków, jak i tych, które informują o negatywnych skutkach ich zażywania. Doktor anglistyki Michał Mochocki przeanalizował owo zagadnienie w artykule zatytułowanym „Lektury szkolne w ratingu PEGI”. Zainteresowało go, czy ta sama treść (np. czynności seksualne) w grze komputerowej traktowana jest z większą surowością, niż gdy zawarta jest w książce? Czy książkę ze sceną drastycznej przemocy udostępniamy młodszym odbiorcom niż grę komputerową z analogiczną sceną? Okazało się, że do kategorii 18+ powinny należeć takie lektury, jak „Potop” (zawiera przemoc, dyskryminację, bluźnierstwa), „W pustyni i w puszczy” (przemoc, dyskryminacja), ale również lektura czwartoklasistów szkoły podstawowej „Pinokio”, ze względu na „obrazy okrutnej przemocy wobec postaci człekopodobnych i zwierzęcych” oraz „obrazy przemocy wobec słabszych i bezbronnych postaci człekopodobnych”. PEGI jest więc prostym systemem, pomocnym w podejmowaniu decyzji o zakupie gry, ale nie gwarantującym odpowiedniego doboru treści dla twojego dziecka. Ważny jest nie tylko rodzaj gry, w którą gra dziecko, ale również sposób, w jaki postrzega ono świat w niej przedstawiony. Sprawdzajmy więc i czytajmy oznakowania na grach, ale przede wszystkim uczmy dzieci rozróżnienia fikcji od rzeczywistości. Jak zauważył to jeden z internautów „PEGI nie pełni funkcji zakazu tak jak znak STOP na drodze, a jedynie funkcję informacyjną”. PEGI info - popularne gry Poniżej znajdziesz PEGI dotyczące najpopularniejszych gier wśród dzieci i nastolatków. Fortnite Wiek: 12+ Treści: łagodna przemoc (w grze gracze posługują się różną bronią, jednak nie ma krwi ani brutalnych scen). W grze można dokonywać zakupów nowych strojów, postaci itd. Ostrzegamy przed podpinaniem karty płatniczej do konta małoletnich użytkowników i radzimy, aby wszystkie zakupy odbywały się pod kontrolą rodzica. League of Legends (LOL) Wiek: 12+ Treści: łagodna przemoc (w grze gracze posługują się różną bronią, jednak nie ma krwi ani brutalnych scen). Counter-Strike (CS) Wiek: 16+/18+ Treści: umiarkowana przemoc Uwaga: „Counter-Strike: Global Offensive” została zaklasyfikowana dla użytkowników powyżej 18 roku życia. Poprzednie części posiadały oznaczenie 16+. Minecraft Wiek: 7+ Treści: łagodna przemoc, która nie zawiera żadnych widocznych szkód lub obrażeń i wymierzona jest w fantastyczne, nierealistyczne stworzenia. Uwaga: niektóre dodatki lub rozszerzenia do gry Minecraft zostały zaklasyfikowane jako 12+. Grand Theft Auto V (GTA) Wiek: 18+ Treści: silna przemoc i wulgarny język. The Sims 4 Wiek: 12+ Treści: łagodna, nierealistyczna przemoc (np. możliwość wszczęcia bójki postaci w grze) oraz insynuacje seksualne. Among Us Wiek: 7+ Treści: łagodna przemoc, która nie zawiera żadnych widocznych szkód lub obrażeń i wymierzona jest w fantastyczne, nierealistyczne stworzenia. Roblox Wiek: 7+ Treści: łagodna przemoc, która nie zawiera widocznych szkód oraz sceny, które mogą przestraszyć użytkowników poniżej 7. roku życia. PEGI-3 - gry dla dzieci w każdym wieku To nieprawda, że gry zakwalifikowane dla użytkowników od 3 roku życia nadają się jedynie dla maluchów. Wśród gier niezawierających kontrowersyjnych bądź szkodliwych treści znajdziemy bardzo wiele popularnych tytułów, które na pewno spodobają się wielu dzieciakom, jak i ich rodzicom. Wszystkie tytuły przetestowałyśmy także same! Fifa Kultowy symulator gry w piłkę nożną od lat bije rekordy popularności wśród młodych (a także dorosłych) miłośników futbolu. Gra dostępna na konsole PlayStation, Xbox, Nintendo Switch oraz komputery PC. Animal Crossing Bijąca rekordy popularności gra polega na zaludnianiu i odkrywaniu wyspy. Użytkownik wykorzystuje nowe znajomości i znalezione materiały do budowania domów bądź hodowania zwierząt. Gra dostępna jedynie na Nintendo Switch. Crash Team Racing: Nitro-Fueled Bajkowe wyścigi samochodowe zwierzątek to fajna zabawa dla całej rodziny. Chociaż oprócz ścigania się, użytkownicy mogą także przeszkadzać innym graczom poprzez zrzucanie bomb czy strzelanie, całość odbywa się nieszkodliwie i bez przemocy. Gra dostępna na konsole PlayStation, Xbox oraz Nintendo Switch. Overcooked Gra na czas, która polega na jak najszybszym przygotowywaniu dań do podania w restauracji. Bohaterowie (od 2 osób w górę) muszą szybko zorganizować sobie pracę i określić kto sieka, kto myje talerze, a kto gotuje. Ciekawy pomysł na rodzinne popołudnie! Gra dostępna na komputery PC oraz konsole PlayStation, Xbox i Nintendo Switch. PEGI-7 - najfajniejsze gry 7+ Wśród gier zakwalifikowanych dla dzieci powyżej 7 roku życia polecamy dwie, które szczególnie wyróżniły się na tle innych. Obydwa tytuły zostały w całości sprawdzone i przetestowane przez naszą redakcję! Unravel Opowieść o małych ludzikach powstałych z kłębków wełny wzbogacona o przepiękną grafikę oraz ścieżkę dźwiękową. Oferuje możliwość grania w jedną lub dwie osoby. Chociaż PEGI zaklasyfikowała ją jako zawierającą „delikatne sceny przemocy wobec fantastycznych istot”, rozgrywka przebiega łagodnie i polega głównie na umiejętnościach zręcznościowych, a ewentualne ciosy zadawane przeciwnikom nie powodują żadnych widocznych obrażeń. Gra dostępna na komputery PC, konsole Xbox, PlayStation oraz Nintendo Switch. Cuphead Wybitna gra, która rozkochała w sobie zarówno dzieci, jak i dorosłych. Osadzona w stylistyce lat 30-tych (zarówno wizualnie, jak i muzycznie) opiera się na miniwyzwaniach: platformowych torach przeszkód bądź strzelaniu i unikaniu ciosów tzw. „bossów”.Ta gra otrzymała klasyfikację PEGI -7, ponieważ zawiera „nierealistyczną przemoc w środowisku lub kontekście przyjaznym dzieciom oraz przemoc, która nie zawiera żadnych widocznych krzywd lub obrażeń fantastycznych lub mitycznych istot”. Chociaż gra polega na zadawaniu ciosów bądź strzelaniu do wrogów, sceny te osadzone są w humorystycznym, rysunkowym klimacie i nie powodują skojarzeń z agresją. Gra dostępna na konsole Xbox, PlayStation oraz Nintendo Switch. Spyro Reignited Trilogy Mały, wesoły smoczek musi odczarować swoich krewnych i przyjaciół, którzy zostali zamienieni w kamienie. Chociaż Spyro, jak każdy smok, zionie ogniem, gra jest zaprojektowana w sposób pozbawiony agresji i przyjazny dzieciom. Pozycja otrzymała klasyfikację PEGI -7, ponieważ zawiera „nierealistyczną przemoc w środowisku lub kontekście przyjaznym dzieciom oraz przemoc, która nie zawiera żadnych widocznych krzywd lub obrażeń fantastycznych lub mitycznych istot”. Gra dostępna na komputery PC, konsole Xbox, PlayStation oraz Nintendo Switch. Klasyfikację gier możesz sprawdzać na oficjalnej stronie PEGI. Wystarczy wpisać tytuł pozycji w wyszukiwarce, aby otrzymać informacje o dedykowanej grupie wiekowej, dostępnych platformach oraz treściach zawartych w rozgrywce. Zobacz też: Ile czasu przed ekranem? Poradnik wg wieku dziecka PlayStation 4 vs Xbox One – którą konsolę wybrać? Dziecko w wirtualnym świecie
Zt5sV.
  • uw72ux9sei.pages.dev/3
  • uw72ux9sei.pages.dev/4
  • co oznaczają symbole z tyłu krzyża